Monday, 30 December 2024

2025

 काही दिवसांपूर्वी आमच्या कंपनीत लीडरशिप ट्रेनिंग देण्यासाठी निवृत्त मेजर जनरल नीरज बाली सर आले होते. त्यांचं ट्रेनिंग संपल्यावर मी त्यांना प्रश्न विचारला की लीडरशिप चे ऍट्रिब्युटस जे त्यांनी सांगितले ते प्रत्येक ट्रेनर, मेंटॉर सांगत असतो. अगदी पुण्यातील कुणी प्रथितयश उद्योजक घ्या, कोच घ्या, किंवा राष्ट्रीय स्तरावर गाजलेला ट्रेनर घ्या किंवा अगदी जागतिक स्तरावरचे सायमन सिनेक किंवा जॉन कॉलिन्स किंवा झिग झिगलर असं कुणालाही ऐकलं तरी लीडरशिप फुलवण्याचे मुद्दे सगळे सारखे असतात. 

माझा प्रश्न हा होता की इतके सगळे नावाजलेले गुरु हे सांगत असले तरी ७०% लोकांना त्यावर काम करावंसं वाटत नाही. व्यावसायिक नॉलेज सातत्याने अपग्रेड करणे, निर्णयक्षमता वाढवणे, पक्षपात न करता न्यायिक भावना ठेवणे, नैतिक आणि मानसिक धैर्य असणे, कामाप्रती एकनिष्ठ असणे, समाजाप्रती किंवा एकंदरीत मनुष्य जमातीबद्दल सजग आणि संवेदनशील असणे, विनोदबुद्धी जागृत ठेवणे आणि सगळ्यात मुख्य म्हणजे पराकोटीची स्वयंशिस्तता आणि निष्कलंक चारित्र्य या लीडरच्या क्वालिटी आहेत. जगातल्या यच्चयावत यशस्वी उद्योजकांच्या आयुष्याचा अभ्यास केला तर हे गुण प्रकर्षाने समोर येतात. स्वतःच्या व्यक्तिमत्वाचं अवलोकन करून गुणमापन सातत्याने करणे आणि त्यात सुधारणा करणे हे या यशस्वी लोकांचं वैशिष्ट्य.  आणि हे प्रत्येक जण सांगतो. पण लोकांना मात्र या गुणांना आपलेसे करावे वाटत नाही. काय कारणं असावीत?

मेजर जनरल साहेबांनी सांगितलं की जगातल्या बहुसंख्य लोकांचा या थेअरी वर मुळात विश्वासच नाही. आजूबाजूला घडणाऱ्या प्रसिद्धी आणि पैसा मिळवण्याच्या शॉर्टकट कडे लोक आकृष्ट होतात आणि हा जो अवघड मार्ग आहे तो कशासाठी घ्यायचा हा विचार वरील विचारांवर सातत्याने मात करत आला आहे. 

त्यांनी दुसरं कारण सांगितलं की लोकांना वाटतं की आपल्याकडे खूप वेळ आहे. कधीतरी शिकू की, इतकी काय घाई आहे. हे एक शाश्वत सत्य आहे की आपण सर्व लक्झरीचा, छानछोकीच्या गोष्टींचा असा आस्वाद घेतो की जणू आपण उद्या मरणार आहोत, आणि ज्या गोष्टींमुळे आपलं व्यक्तिमत्व विकसित होतं त्यावर काम करताना मात्र आपल्याला वाटतं की काय घाई आहे, अख्ख आयुष्य पडलं आहे. काय परफेक्ट सांगितलं त्यांनी "We consume luxury so hurriedly, as if we are going to die tomorrow. And we refrain working on all important things for life as if there are so many years lying ahead." 

असो. येणाऱ्या २०२५ आणि नंतरच्या आयुष्यात आपली व्यावसायिकता, उत्पादकता, कौशल्यं यांचा विकास कसा होईल त्यावर साक्षेपी विचार करेल असं आश्वासन नी मेजर जनरल साहेबांना दिलं. त्यांनी मला शुभेच्छा दिल्या त्या मी तुमच्या पर्यंत पोहोचवतो. 

नवीन वर्षाच्या हार्दिक शुभेच्छा 


Tuesday, 10 December 2024

एयरपोर्टचे कामकाज

 भारतातल्या एयरपोर्टचे कामकाज बघता बरेचदा "हे असं का?" हा प्रश्न पडतो. पण शेवटी शासनाची ह्यरारकी असते. नोकरशाही काही नियम बनवते आणि सी आय एस एफ ला ती फॉलो करावी लागते. त्यामुळे शक्यतो मी सी आय एस एफ च्या लोकांना ते निर्बुद्ध नियम पाळण्याबाबत हसत नाही इन फॅक्ट त्यांचं कौतुकच वाटतं. म्हणजे अगदी उदाहरण द्यायचं झालं तर डीजी यात्रा हे ऍप शासनाने बनवलं आहे, त्याला रेफरन्स डीजी लॉकर चा घेतला जातो. पण जर काही कारणाने डीजी यात्रा ची सिस्टम बंद असेल आणि तुम्हाला मेन दरवाजातून जायचं असेल तर तुम्हाला डीजी यात्रा द्वारे प्रवेश मिळत नाही. तुम्हाला मोबाईल मधील किंवा प्रिंटेड बोर्डिंग पास आणि प्रिंटेड आय डी दाखवावं लागतं. तुम्ही कितीही हुज्जत घाला, सी आय एस एफ ऐकत नाहीच. 

पण या गोष्टी भारतातच होतात असंही नाही. बाकी देशात पण अशा नोकरशाहीच्या गंमती आहेत. 

यु एस व्हिसा असेल तर तैवान मध्ये ट्रॅव्हल ऍथोरायझेशन सर्टिफिकेट वर एंट्री मिळते जे ऑनलाईन प्रिंट करता येतं. त्यामध्ये माहिती भरताना आई वडिलांचे पण डिटेल्स द्यावे लागतात. त्या सेक्शन मध्ये पहिले ऑप्शन येतो अलाइव्ह ऑर डिसइज्ड. माझे वडील नाही आहेत त्यामुळे मी डिसइज्ड सिलेक्ट करतो. त्यानंतर त्यांचं नाव लिहावं लागतं, जे ठीक आहे. पण त्यांचा घरचा आणि मोबाईल नंबर पण द्यावाच लागतो. एस्टेरिक मार्क असतो, म्हणजे काहीतरी लिहावंच लागतं. आहे की  नाही गंमत. 

कालच अजून एक प्रकार कळला. यु एस व्हिसा वर तुम्ही तैवान मध्ये वर्षभरात सहा वेळा एंट्री करू शकता. सहाच का?, दोन किंवा पाच किंवा दहा का नाही, तर काहीच लॉजिक नाही. 

चीनचा व्हिसा एक वर्षाचा देतात, पण पहिला व्हिसा हा सिंगल एंट्रीच असतो. अरे बाबांनो, सिंगल एंट्री व्हिसा द्यायचा असेल तर वर्षभराची मुदत कशाला देता. शेंगेन सारखा जितका काळ राहायचं आहे त्या पिरियड चा व्हिसा द्या ना. पण नाही. व्हिसा एक वर्ष, पण सिंगल एंट्री.  दुसऱ्यांदा व्हिसा द्यायचा असेल तर डबल किंवा मल्टिपल एंट्री चालू होतो. का, तर कारण माहित नाही. 

सगळ्यात हाईट माझी बँकॉक एअरपोर्ट ला झाली होती. माझ्या केबिन बॅगेत एक परफ्युम ची बॉटल होती. पारदर्शक होती. त्यात अगदी तळाला ३० एक एम एल परफ्युम उरला होता. मुंबई एअरपोर्ट वर विचारलं पण नाही. पण बँकॉक एअरपोर्ट वर ताई म्हणाली, ही परफ्युम बॉटल फेकून द्यावी लागेल. मी विचारलं, का? तर तिने नियम दाखवला कि १०० एम एल परफ्युम असलेली बॉटल नेता येणार नाही. मी तळाशी असलेल्या ३० एम एल परफ्युम कडे बोट दाखवत म्हणालो, हे इतकंच उरलं आहे, १००  एम एल पेक्षा खूप कमी आहे. तर तिने बॉटल वर १०० ml लिहिलेलं दाखवलं आणि म्हणाली १०० ml, नॉट  अलाऊड. वर परत इंग्रजीचे वांदे. एक दोन वेळा सांगून पाहिलं तेव्हा मी बॉटल वर १०० एम एल लिहिलेली पण खरंतर ३० एम एल असणारी बॉटल तिथेच फेकून दिली. 

असो. पण काही ठिकाणी हसू पण येतं, काही ठिकाणी मात्र ते फॉलो करणाऱ्या स्टाफ चं कौतुक पण वाटतं. जे आपल्या पण कंट्रोल मध्ये नाही आणि तो स्टाफ पण काही करू शकत नाही, तिथे आदळआपट करून काही फायदा नसतो, तर निमूटपणे जे नियम आहेत ते पाळण्यात शहाणपण असतं.