Wednesday 18 January 2017

Goal setting

Happy morning, and a warm welcome to the Mega Happy Minds. I am Rajesh Mandlik, a fresh Chrysalian, a new tag after my name and am also a very fresh Guiness world record holder. Otherwise, I am also known as Managing Director of Setco Spindles.

Today we are gathered here to listen to a business coach, a mentor and a great friend, Mr Manish Gupta, better and lovingly known as MG on importance of setting goals in life.

Indeed, it is an important activity which most of us miss only to struggle to find happiness. It is something like dribbling a ball without goal post on the ground. We fall, rise, dribble, get tired, sweating all the time. But my friends, have you pushed ball into the net. Simply playing a ball will give you joy for short while, but pushing a ball into the net will give you sense of accomplishment. And today we are going to set goals for our life as an individual, as a family. Believe me, once you achieve what you have decided then life becomes celebration.

We, at Chrysalis build the goal post every year.  Last year in January, we decided to score few of them. Series of events were planned and we acted on each of them, relentlessly. Team Chrysalis and CEF members put their best of efforts to make it happen. It was perfect balance of work and living life with purpose. We hosted family marathon, blood donation camps, tree plantation camps and paint the wall. We celebrated the 19th annual day with great jallosh. Chrysalis has brought in meaningful difference in the lives of many through "The Game of business" the glitter in the arena of galaxy of entrepreneurs. "Life leadership program" is continuously transforming life of many people across different age groups and  "Ehsaas" is rekindling love of married couples. CEF has arranged talks with business stalwarts and I think most rewarding event took place on 27th December 2016 in Koh Tao Thailand where MG Sir, CEF council and Team Chrysalis showed  combination of professionalism, leadership qualities enabling common people like you and me to achieve highest feat of our lifetime of becoming Guiness world record holder by forming the longest humanchain under water, ending a year at new high.

Let us watch the glimpses of few goals we scored in the year 2016
******************************

MG intro

Now let me introduce you a magician, who actually does not need any introduction. He has touched hearts and even brains of many people who can get in to his magnetic orbit. To be frank,  business owners who are otherwise self made people do not get easily influenced by any management gurus. I was no different.  Because we feel that we know everything under the sun. But this business coach actually takes your tuition only to ignite your intuitions. He tries to unleash your qualities which are otherwise enveloped only to develop your persona. No no, he does not give  solutions to your business problems but he shakes your brain and sharpen it so that layers of negativity around it fall down and you handle business and life problems with courage.

This man, who is no less than Bollywood hero possess extraordinary sense if humor, he is gifted with incredible memory and he commands on both the languages, Hindi and English supported with very clear, logical thought process, thus leading to master the  oratory skills. He keeps himself physically fit and can talk at 6 pm with the same energy level he had 10 am of the same morning. He understands the pains of budding entrepreneurs as he himself experienced it all through years. He knows where business owners can slip in this greedy world and he cautions not to indulge in any unethical practices.

A man who gave up his cushy life style in Nainital and reached all the way to Pune to live life with purpose, who nurtured Team Chrysalis which otherwise could have been a single handed business, who formed CEF which help to keep fire in the belly burning through inspiring stories, a person who aims a mammoth task of having 2% dent in India's GDP through his coaching, an entrepreneur, a mentor, a business coach and the most important quality, a great friend.

Let us Watch a video of few accomplishments of MG Sir in the year 2016.

Ladies and gentleman, boys and girls put your hands together to give thundering applause to one and only MG!

मनीष गुप्ता

२ सप्टेंबर २०१५ ला माझी अँजिओप्लास्टी झाल्यावर मी खूपच गळपाटलो होतो. म्हंटलं कशाला ही आपण झकमारी करतोय. म्हणजे कंपनीची रिस्पॉन्सीबिलिटी घ्यायला आवडते पण त्याची किंमत म्हणून तब्येत कुर्बान होत असेल तर काय फायदा! १८ जानेवारी२०१६ ला सेटकोच्या बोर्ड ला सांगितलं "भावड्यानो, मला हे काही झेपत नाही आहे. म्हणजे इतकी घासून जर माझीच लागत असेल तर काय उपयोग" जेफ म्हणाला "जर तुझी तब्येत साथ देत नसेल तर सोड. But hand over your baby  to some able hands" त्यात भरीस भर म्हणून की काय प्लास्टी नंतर पण माझ्या छातीत दुखणं चालूच होतं.

ही सगळी मेलामेली चालू असताना मला माझे मित्र यतीन तांबे यांनी क्रिसलीस अन पर्यायाने मनीष गुप्ता या माणसाबद्दल सांगितलं. खरं तर माझा या मॅनेजमेंट गुरु बिरु वर फारसा काही विश्वास नव्हता. अजूनही तसा कमीच आहे. वन मिनिट सक्सेस, एका दिवसात उद्योजक बना वगैरे मला बकवास वाटतं. यतीन ने सांगितल्यावर अजून एक रेफरन्स म्हणून नगरचा मित्र सुनील कानवडे ला मनीष गुप्ता सरांबद्दल बद्दल विचारलं. सुनील ने त्याच्या स्टाईल मध्ये सांगितलं "मंडल्या, xxx, पैसे भरत नसशील तर मी भरतो" त्याने माझी दुखरी नस बरोबर पकडली, या कंजूष माणसाकडून ही फीस काही भरली जाणार नाही. मला दुसरा पर्याय च नाही उरला. गुमान पैसे भरले.

मला ह्या कोर्स बद्दल एक खूप आवडलं होतं. कोर्स बारा सेशन चा होता अन प्रत्येक सेशन नंतर त्यातले लर्निंग तुम्ही कंपनीत इम्प्लिमेंट केलं की नाही याचा रिव्ह्यू आणि महिन्यातून एक पिअर मिटिंग.

आणि मग महिन्यातून एकदा मनीष गुप्ता एलियास एम जी त्यांच्या जादुई स्टाईल ने आम्हाला मॅनेजमेंट चे धडे शिकवू लागले. अफाट मेमरी, तल्लख विनोदबुद्धी आणि अफलातून वक्तृत्व या जोरावर कंपनी मॅनेजमेंट चे धडे एम जी आमच्यात उतरवत होते. प्रत्येक सेशन आधीच्या सेशन पेक्षा भारी असं आम्हाला हरएक लेक्चर ला वाटायचं. त्यांनी तो कोर्स पण तगडाच बनवला आहे म्हणा. त्या कोर्स मधल्या बऱ्याच गोष्टी आम्ही करायचो पण त्याकडे बघण्याची नवीन दृष्टी आम्हाला मिळाली. आणि काही गोष्टी पूर्णपणे नवीन शिकलो. लौकिकार्थाने मी एका मल्टी नॅशनल कंपनीचा एमडी. पण मला हे सांगायला अजिबात लाज वाटत नाही की एकतर मला बऱ्याच गोष्टी माहित नव्हत्या किंवा मी त्यांचा अर्थ चुकीचा घेत होतो. आमच्या अमेरिकन पार्टनर ने आम्हाला हे शिकवण्याची कधी तसदी नाही घेतली. कदाचित हे इंडियन युनिट खूप लहान असेल किंवा कुणास ठाव, या अमेरिकन लोकांनाही हे माहित नसेल.

एकंदरीत ते बारा सेशन मी खूप एन्जॉय केले. एम जीं नी तर जीव तोडून शिकवलंच पण आमची ४०-४१ जणांची बॅच फार मस्त होती. आता कुणा एकाचं नाव नाही लिहीत, पण एकाहून एक वल्ली होते. क्लास मध्ये मजा करताना कधी वय आडवं नाही आलं आणि कंपनीचा टर्न ओव्हर पण. क्लासची दोस्ती बरकरार राहिली पाहिजे हीच इच्छा.

एम जी एक सेल्फ मेड माणूस आहे. अतुल खेर्डे एक शब्द वापरतो "स्वयंभू". तसा. उद्योजकता या माणसामध्ये नसानसात भिनली आहे. ४६ वर्षाचे एम जी, विशीपासून वेगवेगळे धंदे करताहेत. खरंतर सुखवस्तू घरात जन्माला आलेल्या एमजीं ना फॅमिली बिझिनेस चालवून आयुष्य व्यतीत करणं सहज शक्य होतं. पण त्यांनी वेगळी वाट चोखळली आणि अत्यंत कष्टपूर्वक क्रिसलीस नावारूपाला आणली आहे. आणि हो, ते हा सगळा प्रकार बिझिनेस म्हणून करतात. ते स्वतः ला इंट्रेप्रेन्युअर म्हणवून घेतात. त्यांच्या बिझिनेस कोच किंवा मॅनेजमेंट गुरु या उपाधीला उद्योजकतेमुळे एक झळाळी आली आहे. किंबहुना एखादा उद्योजक ज्या प्रॉब्लेम्स मधून जातो त्यातून ते गेले आहेत, जात आहेत. पण त्या प्रश्नांकडे वेगळ्या दृष्टीने बघण्याची कला त्यांच्याकडे आहे, म्हणून ते यशस्वी बिझिनेस कोच आहेत. आम्हालाही सांगतात "मी तुमच्या कडून वाजवून पैसे घेतो. पण रिटर्न मध्ये ताकदीचा कंटेंट देतो". सहा सव्वा सहा फुटाचे एम जी एखाद्या पिक्चरचे हिरो म्हणून सहज शोभले असते. आणि ते स्वतः ला ठेवतात पण चकाचक. समोरच्याला पण कडक राहायचा आग्रह करतात. वेळेच्या बाबतीत अत्यंत आग्रही असतात आणि उशीर केला तर समोरच्याची भीडभाड न ठेवता त्याची सॉलिड उतरवतात.

हं, तर कुठून चालू झालं होतं. तर अँजिओ प्लास्टी, डिप्रेशन, राजीनामा, छातीत दुखणं वगैरे. तर सांगायचं म्हणजे, छातीत दुखणं गेले पाच एक महिन्यापासून थांबलं आहे, जमेल तितकं काम ओढायचं ठरवलं आहे आणि बिझिनेस काही फार ग्लिटरिंग नाही आहे तरीही मी अत्यंत आनंदी फील करतो आहे. वर्तमान जरी फार मजेत नसेल पण भविष्याबद्दल खूप आशावादी वाटतं आहे. या पुढील उद्योजकतेच्या प्रवासात क्रिसलीस आणि पर्यायाने एम जी साथीदार असतील हे नक्की.

मनीष सर, तुमच्या उज्वल भविष्यासाठी हार्दिक शुभेच्छा, एकदम दिल से. 

इन सिटू स्पिंडल टेपर ग्राइंडिंग इक्विपमेंट

बऱ्याचदा मला माझा बिझिनेस म्हणजे एक परीकथा वाटते. इतक्या स्टोऱ्या तयार झाल्या आहेत ना आयुष्यात, मग ते बिझिनेस कसा चालू झाला, वेस्टविंड चं  authorisation, मशीन शॉप चालू करणं, सेटको शी जॉईंट व्हेंचर. एक ना अनेक. 
इन सिटू टेपर ग्राइंडिंग मशीन बनवणे ही पण एक भन्नाट स्टोरी आहे. अशी मशीन असेल याचा मी विचार कधीच नव्हता केला. पण २००९ साली मला टाटा मोटर्स ची एक २.९ मीटर लांब स्पिंडल शाफ्ट बनवण्याची ऑर्डर आम्हाला मिळाली. ऑर्डर दिली होती ती श्री ढाळे साहेबांनी. आम्ही तो बनवलाही स्पिंडल शाफ्ट. तो "शरमन" नावाच्या मशीन वर बसवताना मी टाटा मोटर्स च्या पी ई डिपार्टमेंट मध्ये हजर होतो. 
टाटा मोटर्स मध्ये मी मेंटेनन्स मॅनेजर सिंग साहेब, यांच्याशी बोलत होतो. मी त्यांना विचारलं की इतका लांब शाफ्ट तुम्हाला का बनवावा लागला? तर ते म्हणाले की स्पिंडल मध्ये फार काही प्रॉब्लेम नव्हता फक्त त्याच्या समोरच्या BT 50 टेपर बोअर मध्ये 0.1 mm इतका रन आउट होता. 
आणि ते पुढे मला म्हणाले "राजेश, तू तरुण इंजिनियर आहेस. जरा डोकं वापरून अशी मशीन का नाही बनवू शकत की ज्यामुळे आपण स्पिंडल टेपर मशीन वर च ग्राइंड करू शकू. म्हणजे हे लांब शाफ्ट मशीन वरून काढायची गरज पडणार नाही." आणि पुढे ते म्हणाले "मी खरंतर असं इक्विपमेंट बनवण्याचा प्रयत्न केला होता पण कामाच्या प्रेशर मुळे पूर्णत्वाला नाही नेऊ शकलो" 
सिंग साहेबांच्या आयडिया वर मी विचार करू लागलो. गुगल मदतीला धावून आलं. शोधलं तर लक्षात आलं की अमेरिकेत दोघे जण आहेत ज्यांच्याकडे इन सिटू टेपर ग्राइंडिंग चं मशीन त्यांनी बनवलं आहे. पण ती प्रोसेस त्यांनी एकदम सिक्रेट ठेवलं होती. त्यातल्या एकाने माझ्या मेल ला पॉजिटीव्ह उत्तर दिल्यावर मी त्याला पुढची मेल लिहिली. 
"ऍलेक्स, तू मला त्या इक्विपमेंट ची किंमत पाठव आणि त्यात त्याच्या किमतीसोबत भारतात पाच जॉब करण्याची प्राईस पण ऍड कर. म्हणजे आमचा माणूस पण त्यावर ट्रेन होईल" ऍलेक्स ने तीस लाखाचं बांबू कोट पाठवलं. मला ते झेपणं शक्यच नव्हतं. 
मी त्याचा नाद सोडला. आणि पेंटा डिझायनर्स च्या निसळ साहेबांना फोन केला. निसळ साहेबांनी २००३-०४ मध्ये आमच्यासाठी काही भन्नाट ऍटोमेशन प्रोजेक्ट आणि स्पेशल पर्पज मशिन्स डिझाईन केल्या होत्या. डिस्कशन झाल्यावर आणि काही फॉलो अप कॉल्स झाल्यावर त्यांनी मला कन्सेप्ट ड्रॉइंग पेन्सिल स्केच करून पाठवलं आणि सांगितलं "कार्यबाहुल्यामुळे मी यापुढे तुमच्या इक्विपमेंट वर काम नाही करू शकत" निसळ साहेब खरोखर बिझी असतात. मला आश्चर्य नाही वाटलं.  
माझा पार्टनर प्रदीप आणि मी डिझायनर नाही आणि या इक्विपमेंट चं यश हे त्याच्या सुबक डिझाईन मध्ये असणार हे जाणवलं होतं. मी खूप डिझायनर्स ना कॉन्टॅक्ट केला. पण सगळ्यांनी नकार कळवला. 
शेवटी काखेत कळसा अन गावाला वळसा या न्यायाने आमच्या शेजारीच असलेला विश्वास कुलकर्णी आमच्या मदतीला धावून आला. त्याने इन सिटू टेपर ग्राइंडिंग चं मशीन डिझाईन केलं आणि बनवलं पण. 
चार महिने लागले मशीन बनायला. आमचे हितचिंतक आणि बिझिनेस मध्ये रिस्क घ्यायला सदैव तत्पर असणाऱ्या तांबोळी साहेबांनी त्यांच्या व्ही एम सी वर ट्रायल घ्यायला परवानगी दिली. तारीख होती २४ मे २०११. इक्विपमेंट यशस्वी झालं. वाढदिवसाची इतकी सुंदर भेट मला याआधी मिळाली नव्हती. 
पुढील सहा महिन्यात आमचे ग्राइंडिंग ऑपरेटर अविनाश च्या मदतीने भारतभर २५ एक जॉब्स यशस्वी केले. हे करताना आम्हाला आम्ही बनवलेल्या इक्विपमेंट मध्ये काही प्रॉब्लेम्स जाणवले आणि आमच्या प्रोसेस मध्ये पण. सगळ्यात मोठा प्रॉब्लेम होता अविनाश साईट वर जाणे. ते बाहेर गेले की कंपनीतल्या कामाचा बोजवारा उडायचा. आणि मग मशीन एका गावाहून दुसऱ्या गावाला कुरियर ने पाठवताना होणारी तोडफोड, मशीन चं वजन जास्त झालं, काही फंक्शनल प्रॉब्लेम्स. आम्ही ती ऍक्टिव्हिटी थांबवण्याचं ठरवलं. आपण आजतागायत आम्हाला कस्टमर चे त्या इक्विपमेंट ची सर्व्हिस घेण्यासाठी फोन कॉल्स येत होते. 
त्याच कॉल्स मुळे हे इक्विपमेंट यशस्वी करण्याची आस जिवंत राहिली. २०१४ मध्ये आम्ही सेटको यूएसए च्या डिझाईन डिपार्टमेंट ची मदत घ्यायचं ठरवलं. डिझाईन डायरेक्टर ब्रायन जेव्हा पुण्याला आला तेव्हा आम्ही ते मशीन त्याला दाखवलं. त्याला आवडलं ते. मग आम्ही ते अमेरिकेला पाठवलं. तिथे जेसन नावाच्या अत्यंत हुशार इंजिनीअर ने त्यावर रिडिझायनिंग चं  काम केलं. ते त्याने आमच्याकडे परत पाठवेपर्यंत सेटको इंडिया मध्ये निकेतन नावाचा डिझायनर जॉईन झाला होता. त्याने ते आव्हान स्वीकारलं. मॅन्युफॅक्चरिंग साठी ड्रॉइंग्स बनवले. प्रदीप त्याचे इनपुट्स द्यायला सदैव तयार होताच. 
ज्याने आमची नुकतीच कंपनी सोडली तो अनिल वाकुडे आणि आता त्याची जागा घेतलेला संतोष यांनी वेंडर्स आणि आमच्या मशीन शॉप च्या टीम (तेलंग, तुषार, नितीन, किरण आणि अविनाश) बरोबर इक्विपमेंट चे पार्टस बनवले. रियाझ आणि विवेक ने असेम्ब्ली त पुढाकार घेतला. मणिभाई, जे खरंतर कारचे सारथी, पण ते सुद्धा इक्विपमेंट तयार होईपर्यंत झटत होते. आणि डोक्यावर बर्फ ठेवून शिस्तबद्ध काम करणाऱ्या सलीम ने सुंदर कंट्रोल पॅनल बनवलं. 
इक्विपमेंट खूप सुंदर झालं  आहे. खूप वर्षांपासून पाहिलेलं स्वप्न प्रत्यक्षात उतरलं आहे. स्पिंडल मेंटेनन्स या क्षेत्रात हे मशीन हंगामा करणार या बद्दल माझ्या मनात शंका नाही. कारण या प्रोसेस ने कस्टमर चे खूप पैसे आणि मुख्य म्हणजॆ मनस्ताप वाचणार आहे. 
आणि बिझिनेस तर येईल च पण हे इक्विपमेंट म्हणजे सेटको च्या एकूणच टीम वर्क ची एक मिसाल असणार आहे. प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष पणे सेटको इंडिया चा प्रत्येक जण हे इक्विपमेंट बनवण्यात सहभागी झाला होता. आणि त्यामुळेच इन सिटू स्पिंडल टेपर ग्राइंडिंग इक्विपमेंट बनवणारी भारतातील पहिली आणि सध्या  एकमेव आणि जगातल्या काही मोजक्या कंपन्यांमध्ये सेटको इंडिया चा समावेश झाला आहे. आणि हे बिरुद मिरवण्यात आम्हाला नेहमीच अभिमान वाटेल. 

In Situ taper grinding

I always wonder that this business venture is fairytale. Every accomplishment has some story behind it. It all started with getting in to business, winning Westwind authorisation, setting machine shop, signing JV with Setco and many more interesting stories.
Developing in Situ Taper grinding machine is no different. I never thought of such machine till we bagged order from Tata Motors PE dept to produce Scharmman horizontal boring machine shaft which was 2.9 meter long. This was in 2009. We could successfully produce it with the resources around and was witnessing its installation in Tata Motors.
I was talking to Mr Singh, then maintenance head and one of the best maintenance persons I have ever met, on the reason to produce such a huge shaft. He said that everything was fine except its BT50 taper run-out, which was More than 0.1 mm in the bore itself.
And then he further said to me "Rajesh, you are young engineer. Why don't you apply yourself and make some equipment by which you can grind spindle taper on the machine itself." He added "actually, I tried to make one on my own, but could not establish it due to daily work pressures."
I started thinking deeply on what Mr Singh said. We are fortunate that we are born in internet era. I googled it only to find that there are couple of persons in US but both of them kept this process very secret. I contacted one of them and he showed positive interest. I sent him mail
"Alex, please quote your machine which includes, cost of it and also on site taper grinding for 5 machines in India to train our person"
He quoted something like Rs 30 Lacs, which was way beyond my imagination.
I dropped that idea and decided to contact Mr Nisal of Penta Designers. I know Mr Nisal since 2003 when he designed some extra ordinary automation projects and special purpose machines. I explained him our idea of in Situ Taper grinding. After few follow up calls he sent me one concept drawing and said that this is the only thing he can offer but do not have time to design this equipment. I was not surprised as I know Mr Nisal is a busy man.
I knew, that the success of this machine lies in its design. And myself and Pradeep, my business partner, are not designers. I contacted many designers only to receive negative reply.
Finally Mr Vishwas Kulkarni of Mechatronics who is actually neighbour industrialist, came to my rescue. He said that we will design and manufacture it.
It took almost 4 months to produce machine. Our friend and a person who is always ready to take risk, Mr Tamboli happily allowed us to try out this machine on their VMC. The date was 24th May 2011. The most beautiful birthday gift, I have ever received.
Our equipment has refurbished taper 26 times in next 6 months in almost every industrial city. We realised few problems in equipment and in process as well. The biggest one was sending our machine operator on site, as it used to take away 3 days of him leading to delay in delivery if regular customers. And other ones were transportation from one city to other, weight of the machine, functional problems etc. We decided to stop that activity by end of 2011. Though we were continuously receiving calls, if we can rebuild spindle taper on site.
It was like someone is fuelling fire not to forget this concept. In 2014, we decided to take help of Setco designers. We showed it to Brian Schloemer, our design director. He liked it. We sent machine to Setco USA to re engineer it. Jason Deorr, a young and bright design engineer at Setco redesigned it. By the time, he sent us back new design, Niketan Zode has joined Setco India, took this challenge and made final design to produce machine once again. Pradeep Waghela, my business partner was always there to add his inputs.
Anil Wakude, who left our company before machine was ready, and Santosh along with machine shop team and vendors around produced all the components. Riyaz and Vivek sprung into action to assemble the machine. Manibhai, who otherwise drives car helped assembly team to finish product in time. And Salim, the coolest guy I have ever seen, made beautiful control panel removing big lacuna of original design.
A long awaited dream is coming true. This tiny wonder is going to take on world of spindle maintenance. I can see a big sigh of relief in customers eyes as it saves their tremendous money with this process of refurbishing spindle taper.
And what an example of team work of Setco. Each action of every team member has led to making the only machine in India and probably one of the very fews in the world.

Monday 9 January 2017

जेव्ही

जयंत विद्वंस, फेसबुकवरील लेखक म्हणून एक परिचित नाव. जयंताची अन माझी ओळख कुठे अन कधी झाली हे लक्षात ही नाही. अर्थात ते लक्षात ठेवायची गरज पण नाही म्हणा. फेबु वरच्या त्याच्या ओळखीपलीकडे त्याचे गुण काही जणांना माहिती असतील त्यापैकी मी एक. त्याचा सगळ्यात हेवा वाटणारा गुण म्हणजे त्याचं कोटीभास्कर असणं. कोट्या म्हंटल्या की आपल्याला पु ल आठवतात. पण त्या कोट्या पुस्तकात वाचलेल्या. पण जयंतच्या कोट्या याची देही याची डोळा ऐकण्याचा योग्य बऱ्याचदा आला. आता या पुस्तकाच्या संदर्भात त्याने पहिला फोन केला तेव्हा त्याची सुरुवात "नमस्कार, आमचे बोलविते धनी" अशी झाली.

दोन वर्षाखाली सूर्य शिबिराला आम्ही जमलो होतो. जयंताला काही स्विमिंग पूल मध्ये पोहायला यायचं नव्हतं. जय दुसाने आग्रह करत त्याला म्हणाला "अहो पोहू नका. नुसतं काठावर बसून आम्हाला पहा" एक सेकंद पण न दवडता जयंत म्हणाला "नको, परत तुम्हीच म्हणाल जयंत आम्हाला पाण्यात बघतो"

स्पष्टवक्तेपणा हा जयंताचा दुसरा गुण. तो काही आवडलं नाही तर फटकन बोलून मोकळा होतो. मैत्रीत जास्त वाहवत जात नाही आणि वाद जास्त चिघळत ठेवत नाही.

त्याच्या अन माझ्या कार्यबाहुल्यामुळे आम्ही काही फार भेटत नाही एकमेकांना. पण जेव्हा भेटतो तेव्हा मैफल सजलेली असते. तो स्वतः वन लायनर टाकतो. पण त्याचे कान अन डोळे बाकीच्यांना न दिसणाऱ्या गोष्टी टिपत असतात. जेव्हा त्याचा निरोप घेतो तेव्हा पुढचे दिवस मनात हास्याची कारंजी उडत राहतात. अन मग तो त्याच्या शैलीत कुणाला चिमटे काढत, कधी हसवत तर कधी अंतर्मुख करत त्याचा वृत्तांत उतरवतो तेव्हा एक ट्रीट मिळते.

१ जानेवारी ला हा फेसबुकचा लेखक अन मित्र अधिकृतरित्या    "लेखक जयंत विद्वंस" असा ओळखला जाईल याचा मला मनस्वी आनंद होत आहे. अन त्या कार्यक्रमाचा मी बोलका साक्षीदार असणार आहे याचं अप्रूप ही.

(ले. जयंत विद्वंस असं लिहिणार होतो, पण "हे म्हणजे लेट जयंत विद्वंस का?" अशी जयंताने अभद्र कोटी केली असती म्हणून मग लेखक जयंत विद्वंस असं एडिट केलं)

निरोप

मी दोन जॉब केले, एक एस के एफ आणि दुसरा रोलॉन हायड्रॉलिक्स. त्यात एस के एफ समुद्र होता अन मल्टिनॅशनल. माझ्यासारखा झिंगुर आला काय अन गेला काय त्यांना काही फरक पडला नसेल. पण रोलॉन मी जॉईन केली तेव्हा स्टार्ट अप व्हेंचर होतं अन मी जॉब सोडला तेव्हा आठ वर्षात चार लोकांचे ३० झालो होतो. थोडा आत्मस्तुतीचा धोका पत्करून सांगू इच्छितो की रोलॉन ची आठ वर्षे मी सेल्स मध्ये नंबर वन होतो. (बाकी आत्मस्तुतीचा धोका मी रोज च घेतो इथे). मी राजीनामा दिला तेव्हा माझा मॅनेजर बोनी पॉल म्हणाला "अरे राजेश, कसले वांदे होतील राव, तुझी रिप्लेसमेंट शोधायला. एरिया इतका डेव्हलप झाला आहे अन माणूस नाही"

मी बोनी ला सांगितलं "हे बघ, मी काही दुसरा जॉब करत नाही. तुला माणूस मिळेपर्यंत मी थांबतो. इतकंच नाही तर तुला माणूस पण मी शोधून देतो. अन माझी रिप्लेसमेंट इतकी अवघड नाही रे. एक नाही पाच लोकं उभे करू आपण. तू सिलेक्ट कर मग"

बोलल्या प्रमाणे हॉटेल सेंट्रल पार्क मध्ये इंटरव्ह्यू अरेंज केले. स्वतः जातीनं उभा राहिलो, अन अक्षरश: पाच हिरे शोधून दिले. अन बोनीला सांगितलं "निवड लेका कोण पाहिजे तो"

पुढे रोलॉन ट्रेलिबोर्ग झाली अन दोन वर्षाखाली बोनीने सोडली, पण तो जाईपर्यंत माझे ट्रेलिबोर्ग मध्ये सौहार्दाचे संबंध होते. इतकंच नाही तर त्या काळातल्या कस्टमर शी आज चौदा वर्षानंतर पण मी कॉन्टॅक्ट मध्ये आहे. 

एकंच सांगायचं होतं की निरोप घेणं पण एक कला आहे. घरातून पाय निघताना, टेलिफोनवर बोलताना, पार्टीतून जाताना किंवा जॉब सोडताना निरोप घेण्यात एक ग्रेस असला पाहिजे. आपण स्वागत हसतमुखाने करतो, बरोबर काम परत्वे वेळ मजेत घालवतो. त्यानंतर निरोप छान घेतला की माणसाबद्दल आत्मीयता दाटून राहते. सोडून गेलेल्या माणसाचे विचार मनात आले की एक सुखाची भावना, पोजिटीव्हीटी, किंवा हुरहूर अशी वाटली पाहिजे.

या जगातून पण एक्झिट घेतल्यावर लोकांनी आठवण काढल्यावर चांगल्या भावनांची उधळण व्हायला पाहिजे.  मग सार्थक होईल जगल्याचं.

शायनिंग

काल आय आर सी टी सी च्या वेबसाईट वर तिकीट बुक करायला गेलो तर मेसेज झळकला "या महिन्याचा तुमचा सहा तिकिटांचा कोटा संपला आहे"

हे थोर आहे. सेल्स हाच धर्म असलेल्या माझ्यासारखा माणूस हे वाचून येडाच झाला. नशिबाने साथ दिलीय म्हणून आज काल विमान प्रवास परवडतो नाहीतर रेल्वेनेच प्रवास करायचा म्हंटलं तर  आज ही मला महिन्याला किमान दहा तिकिटं काढावी लागतील. मग सहा प्रवासानंतर मी लायनीत उभं राहायचं! हे विचारलं की लागलीच सैनिक.....कारगिल.....तिथे जाऊन उभं रहा... बा ब्ला ब्ला.

की असं आहे, तुम्हाला महिन्यात सहा रेल्वे प्रवास, तीन शिवनेरीने, दोन विमान प्रवास इतकीच परवानगी आहे. त्यापुढे.......पायी चाला की. राष्ट्राबद्दल प्रेमच नाही हो तुम्हाला.

अन ते काय इन्कम सोर्स डिक्लेयर करायची काय पद्धत आहे ते. पंचवीस एक वर्षापूर्वी राष्ट्रीय बँकेमध्ये दहा हजारच्या वर पैसे काढायचे असतील तर स्लिप च्या मागे लिहावं लागायचं की मी हे पैसे कुठे खर्च करणार आहे ते! आमच्या एका मित्राने लिहून दिलं होतं की "आज संध्याकाळी घोड्याची रेस खेळायला जायचं आहे"

म्हणजे उद्या मी इन्कम सोर्स म्हणून "खत्रीच्या लाईन मध्ये मिळाले" तर ही मंडळी मटका बंद करणार नाहीत पण मी खेळलो म्हणून माझ्यावर कारवाई करणार.

मागचं बी जे पी सरकार शायनिंग इंडिया च्या नावाखाली झोपलं. या सरकारच्या शायनिंगने तर आमचे डोळे इतके दिपले आहेत की पुढे नुसता अंधारच दिसतोय.

डुक्कर

परवा एकदम फिल्मी सिन घडला.

मी मॉर्निंग वॉक घेताना आझादनगर एरिया तुन चालत होतो. थोडा खडबडीत रस्ता चालू झाला अन मला एका डुकराच्या पिल्लाचा किंचाळण्याचा आवाज आला. दहा पावलं चालल्यावर मला उजवीकडचं ते भीषण चित्र दिसलं.

एक डुकराचं पिल्लू जमिनीवर गडबडा उलटं पालटं होऊन लोळतंय अन सहा सात भटकी कुत्री जीव तोडून त्याच्यावर तुटून पडली आहेत. अत्यंत त्वेषाने ती कुत्री त्या डुकराच्या पिलाचा जीव घेण्यास उतावीळ झालीत अन त्या भीतीने ते पिल्लू असहाय्य होऊन ओरडतंय.

त्या कुत्र्यांवर दगड भिरकावण्यासाठी मी एखादा दगड शोधत असतानाच एक विस्मयकारी घटना घडली.

डावीकडच्या झाडीतून तीन एक अशी बलदंड डुकरं माझ्या समोरून त्या कुत्र्यांवर चाल करून गेली. डोळ्यांची पापणी लवते न लवते तोच ती तीन डुकरं त्या कुत्र्यांवर मोठ्याने आवाज करत कुत्र्यांना ढुशी मारू लागली.

बाजी पालटली. आता भीतीने बोंबलायची पाळी कुत्र्यांची होती. xडीला पाय लावून त्या कुत्र्यांची इकडे तिकडे पांगापांग झाली.

ते डुकराचं पिल्लू आता धापा टाकत, पण जीव वाचल्याच्या आनंदात खाली मान करून उभं होतं.

आणि ते तीन डुकरं डोळ्यातून अंगार बरसंवत त्या पिलाला मधोमध ठेवत त्याच्या भोवती गोलगोल फिरत होती. जणू म्हणत होती "हातच लावून दाखवा कुणी या पिल्लाला. फोडून काढू"

क्षणार्धात घडलं हे सगळं आणि मी स्तिमित होऊन सगळं बघत होतो.

माणसाला लागलेल्या दुर्गुणापासून डुक्कर जमात कोसो दूर आहे, हे पाहून डुकरांबद्दल मला अतीव आदर वाटू लागला.

सिल्व्हर ज्युबिली

तर झालं असं की माझ्या लग्नाला या वर्षी पंचवीस वर्षे झाली. हो, ते ऍक्टिव्हेट डीऍक्टिव्हेट च्या नादात ते फेसबुकवर टाकायचं राहून गेलं. अन पोरांच्या परीक्षेच्या नादात वैभवी विसरली. दोघांचे नाद वेगळे.

या पंचविसाव्या लग्नाच्या वाढदिवसाच्या निमित्ताने मी काही तरी आणायचं ठरवलं. सगळ्यात पहिले वैभवी कडून माझ्यासाठी एक झकास लेदर बॅग मीच ऑनलाईन ऑर्डर करून टाकली. अन मी वैभवी साठी काही घ्यावं म्हणून वेस्टसाईड ला गेलो.

मॉल चालू होऊन दहा बारा वर्षे झालीत खरं तर. पण मला ती खरेदी काही अजून अंगवळणी पडली नाही आहे. पण इथे मनाचा हिय्या करून घुसलो.

काही ड्रेस घ्यावा म्हणून मी वूमन सेक्शन ला गेलो तर पहिले अंतर्वस्त्रांचा विभाग. मी त्यातून अंग चोरून ड्रेस सेक्शन कडे जात असतानाच एक साधारण साठीच्या बाईने इतका तिरस्कारयुक्त कटाक्ष माझ्याकडे टाकला की मी खाल मानेनं तिथून बाहेर सटकलो. (हा कटाक्ष म्हणजे द्रौपदीने मयसभेत दुर्योधनाकडे जसा टाकला असेल तसा इति: जयंत)

मग मी माझा मोर्चा कॉस्मेटिकस विभागाकडे वळवला. सगळ्यात पहिले तर थंडीत स्विमिंग पूल वर आपण पाण्याच्या तापमानाचा अंदाज घेतो तेव्हा जसं पुलभोवती चक्कर मारतो तसा मी अंदाज घेत त्या सेक्शन ला प्रदिक्षणा मारल्या. माझी घालमेल बघून एक सुहास्य वदना, अर्थात सुंदर, मला म्हणाली "sir, may I help you"

मी म्हणालो "ताई, मला ह्या ज्या सगळ्या बाटल्या आहेत त्यापैकी फक्त लिपस्टिक्स माहित आहे. बाकी मेक अप साठी जे सामान लागतं त्याबद्दल मला फार माहिती नाही आहे. तूच मला समजावून एक सेट बनवून दे"

मग तिने विचारलं "मॅडम चं कॉम्पलेक्शन कसं आहे"

मी म्हणालो "गोरी आहे, पण तुमच्या पेक्षा कमी" यावर ती झक्क लाजली. तिने मग सात आठ मेक अप च्या गोष्टी काढून दिल्या. पण त्यात परफ्युम नव्हता.

परफ्युमसाठी तिने बाजूच्या सेक्शन मध्ये नेलं. तिथल्या माणसाने चार पाच परफ्युम च्या बाटल्या हुंगवल्यावर मला एक कॉफी बीन्स ची बाटली हुंगायला दिली. मी बीन्स चा वास घेण्याऐवजी कॉफी हातात घेऊन इथे ग्राइंड करून कॉफी वगैरे मिळते का हे इकडे तिकडे पाहू लागलो. ते पाहून तिथल्या गौरांगना ग्राहक फिस्कन हसल्या. मला चूक उमगली अन त्या सेल्समन चा माझ्याकडे पाहण्याचा दर्याद्र भाव पण दिसला.

लो रिअल च्या कोस्मटीक्स अन तो फ्रेंच परफ्युम याचं बिल पाहून मला झीट आली. मी परत कॉफी बॉटल मागवली अन हुंगली तेव्हा शुद्धीवर राहिलो.

सगळं घेऊन घरी आलो अन बिलाचं दुःख विसरत वैभवीला ऐटीत तो मेक अप बॉक्स दिला. तर तिने पहिला प्रश्न विचारला "किती उडवले". मूड प्रसन्न रहावा म्हणून मी तिला "किंमत काय विचारतेस?लग्नाचा पंचविसावा वाढदिवस....." वगैरे सांगितलं. "बरं ठीक आहे. उद्या नील चा मॅथ्स चा पेपर आहे. तो जास्त महत्वाचा आहे, मी हे नंतर बघते". आमची अर्धांगिनी वदली.

जे काही आहे ते असं आहे अन छान आहे.

(लग्नाच्या वाढदिवसाची पोस्ट आहे, त्यामुळे मॉल मधल्या ताईशी मारलेल्या काल्पनिक गप्पा इथे लिहीत नाही)

गिनीज वर्ल्ड रेकॉर्ड मराठी ब्रिफिंग

२७ डिसेंबर २०१६ रोजी पुण्यातील क्रिसलीस इंत्रेप्रेन्युअर फोरम च्या पुढाकाराने १८२ जणांनी गिनीज बुक ऑफ वर्ल्ड रेकॉर्ड मध्ये आपलं नाव नोंदवलं. ह्या १८२ जणांनी "पाण्याखाली सगळ्यात लांब मानवी साखळी" असा विक्रम प्रस्थापित केला. या आधीचा हा विक्रम १७३ जणांनी इटली मध्ये नोंदवला होता.

हे आव्हान क्रिसलीस चे चेअरमन श्री मनीष गुप्ता यांच्या नेतृत्वाखाली पेललं. या विक्रमाची तयारी जवळपास ६ महिन्यापूर्वी चालू झाली होती. क्रिसलीस चे कौन्सिल लिडर्स श्री प्रमोद भालेराव, श्री हरीश भाबड, श्री पराग पाटील, श्री मिलिंद शालगर आणि श्री महेंद्र यादव यांनी हा उपक्रम यशस्वी करण्यासाठी अथक परिश्रम घेतले.

भारतात जवळपास २०० लोकं एका वेळेस स्कुबा डायव्हिंग करून ही मानवी साखळी तयार करण्यासाठी मागणारी पायाभूत सुविधा उपलब्ध नसल्यामुळे, जगात दुसरीकड कुठेे हा विक्रम करता येईल याची चाचपणी केली गेली. अन त्यातून मग थायलँड च्या को ताव नावाच्या बेटाची निवड करण्यात आली. को ताव हे बेट स्कुबा डायव्हिंग साठी स्वर्ग समजण्यात येतो अन जगभर त्या कारणासाठी प्रसिद्ध आहे.

हा विक्रम साकारताना बऱ्याच आव्हानांना क्रिसलीस ला सामोरे जावे लागले. सगळ्यात पाहिलं आव्हान होतं, २०० पेक्षा जास्त लोकांना या साठी तयार करणे, आणि मग या सगळ्यांचं ट्रेनिंग घडवून आणणे. आणि गंमत म्हणजे या लोकांपैकी खूप जणांना पोहायला पण येत नव्हतं. पण कौन्सिल मेंबर्स चे अविरत कष्ट आणि सहभागी डायव्हर्स च्या मदतीने शेवटी १८२ लोकं विक्रमासाठी तयार झाले.

या विक्रमाची माहिती देताना श्री मनीष गुप्ता म्हणाले "सुरुवातीला एक मिनिटांसाठी पाण्याखाली राहणे ही खूप मोठी गोष्ट वाटली नाही. पण २६ डिसेंबर ला रंगीत तालमीच्या दिवशी, आमच्या लक्षात आलं की हे अवघड आहे. त्या दिवशी पाण्याखाली एक तास राहून ही आम्ही ती साखळी तयार करू शकलो नाही. आम्ही खूप निराश झालो. पण आम्ही सगळ्यांनी आमच्या योजनेत बदल केला आणि दुसऱ्या दिवशी म्हणजे २७ डिसेंबर ला आम्ही सकारात्मक भावनेने विक्रमाला गवसणी घालायला सज्ज झालो. सकाळी च आम्ही सगळ्यांनी राष्ट्रगीत म्हंटले आणि एक वेगळीच ऊर्जा आम्हा सगळ्यांच्या मनात तयार झाली. हा विक्रम आम्ही राष्ट्राला अर्पण करण्याचा निर्धार व्यक्त केला. या वेळेपासून साधारण तीन तासांनी आणि जवळपास ३० मिनिटे पाण्याखाली राहून आम्ही १८२ जणांनी "पाण्याखालील सगळ्यात लांब मानवी साखळी" च्या जागतिक विक्रमावर मोहोर उमटवली.

या विक्रमाचं अजून एक वैशिष्ट्य असं की १८२ लोकांपैकी फक्त एक स्कुबा डायव्हिंग साठी प्रमाणित होता, २०% लोकांना पोहोणे येत नव्हतं, ९ वर्षांपासून ते ६० वर्ष वयापर्यंत लोकं सहभागी झाले होते, ५० स्त्रिया होत्या. हे सारे सभासद उद्योजेकतेशी संबंधित होते. आणि सगळ्यात महत्त्वाचं म्हणजे ते एकाच देशातल्या म्हणजे भारत, एकाच राज्यातल्या म्हणजे महाराष्ट्र, एकाच गावातील म्हणजे पुण्यातील होते.

मिस पॉलिना यांना गिनीज च्या इंगलंडच्या ऑफिस तर्फे या विक्रमाची सत्यासत्यता पडताळण्यासाठी पाठवलं होतं. तिने श्री मनीष गुप्ता यांना या विक्रमामागची संकल्पना विचारली. तेव्हा श्री गुप्ता म्हणाले "पहिली गोष्ट म्हणजे, मानवतेसाठी सगळ्यांनी एकत्र यावं. म्हणजे विश्वाची एकात्मकता. आणि दुसरं म्हणजे असं काही आमच्या कडून घडावं की साऱ्या देशाला अभिमान वाटला पाहिजे. खेळाडू किंवा कलाकार यांना देशाला अभिमान वाटाव्या अशा गोष्टी करण्याच्या खूप संधी असतात. आमच्या सारख्या साध्या लोकांना अशीच संधी आम्ही उपलब्ध करून दिली"

या उपक्रमामध्ये आंतरराष्ट्रीय प्रवासासाठी ओर्बीट्झ टूर्स अँड ट्रॅव्हेल्स यांनी नियोजन केले तर  सहभागी लोकांना स्कुबा डायव्हिंग चं प्रशिक्षण हे अबसोल्युट स्कुबा यांनी दिलं