लैंगिक समानता

सध्या संग्राम बिग एफ एम वर एक महत्वाचा मुद्दा घेऊन चर्चा करतोय. तो म्हणजे ऑफिस मधील हेट्रोसेक्शुअल लोकांमधील रिलेशन्स. मी एक इंजिनियरिंग कंपनी चालवतो. सेटको मध्ये आजच्या मितीला ११ लेडीज काम करतात. मी साधारण माझ्या कंपनीच्या अनुषंगाने या बाबतीत माझे अनुभव लिहितो आणि मत पण नोंदवतो. 

पहिली मुलगी आमच्या कंपनीत २०११ साली जॉईन झाली. त्यावेळी आमच्या कंपनीत लेडीज साठी टॉयलेट बनवण्यापासून तयारी होती. सगळ्यात पहिले आम्ही त्या मुलीला कम्फर्ट झोन मध्ये आणलं. जेंडर इक्वालिटी हा प्रकार आम्ही आमच्या कंपनीत अगदी पहिल्या दिवसापासून राबवला. संध्याकाळी काही कारणामुळे त्या मुलीला जर उशिरापर्यंत काम करण्यासाठी थांबवलं तर तिच्या सेफ्टी शिवाय न आम्ही तिला काही स्पेशल ट्रीटमेंट दिली किंवा ती मुलगी आहे केवळ या कारणासाठी ना तिला काही काम करण्यापासून परावृत्त केलं. 

वर्किंग स्पेस मध्ये स्त्री वर्गाला सेफ वातावरण असावं याची जबाबदारी टॉप मॅनेजमेन्ट वर असते. त्यांनी जर आपल्या वागण्यातून स्त्री वर्गाप्रती आदर आणि खेळीमेळीची भावना रुजवली तर तिथे मेल आणि फिमेल एम्प्लॉईज मधील रिलेशन्स हे सौहार्दाचे राहतात असा माझा अनुभव आहे. 

स्पर्श आणि नजर या दोन्ही गोष्टीपलीकडची भावना मुलींना लागलीच कळते. त्या दोन्ही प्रकारात थोडाही प्रॉब्लेम मुलींना वाटलं तर त्या डिसकम्फर्ट झोन मध्ये जातात. मध्ये कुठेतरी वाचलं  होतं  की पुरुषाची खरी मर्दानगी त्यात आहे जेव्हा स्त्रीला त्याच्या सानिध्यात सुरक्षित वाटतं. त्या न्यायाने मला असं वाटतं  की सेटको मधील मेल एम्प्लॉईज हे मर्द आहेत. कारण मुली कंपनीत बेखौफ असतात. 

आणि अर्थात यामागे गेल्या काही वर्षातील समाजाची इव्होल्यूशन प्रोसेस सुद्धा त्याला कारणीभूत आहे. गेल्या अनेक वर्षात मुलगा/मुलगी, स्त्री आणि पुरुष यांच्यामधील स्पर्शाच्या भावनेत चांगल्या अर्थाने बदल झालेले दिसतात. काही ठिकाणी त्याचा गैरफायदा घेतला जातो. पण जर एकुणात परिस्थिती व्यवस्थित पद्धतीने हॅन्डल केली तर वर्क स्पेस मधील वातावरण हे मैत्रीपूर्ण असतं. 

दीड एक वर्षांपूर्वी संग्रामबरोबर एक पॉडकास्ट बनवला होता. मुलींनी कोणत्या प्रकारचं जॉब प्रोफाइल निवडावं. मला असं वाटतं शारीरिक ताकद ज्या ठिकाणी लागते ते सोडून कोणतेही काम मुलींनी करायला हरकत नाही. फेमिनिस्ट असणं म्हणजे निसर्गचक्रामुळे स्त्रिया ज्या परिस्थितीला सामोरे जातात त्याचा आदर करणे. शारीरिक ताकद नसणे किंवा मॅटर्निटी लिव्ह ची गरज ही नैसर्गिक आहे. ते समजून उमजून कामाची आखणी पुरुषांनी करणे यात पुरुषार्थ आहे. 

बाकी वर्क झोन मध्ये कुणाबरोबर प्रेम करणे याबाबत हरकत काही नाही पण एक प्रोफेशनल प्रोटोकॉल म्हणून दोघांपैकी एकाने तो जॉब सोडावा हे माझं मत आहे. कारण प्रोफेशनल अप्रेझल किंवा रिलेशन्स मेंटेन करताना या इमोशनल किंवा सेंटीमेंटल रिलेशन्स आडकाठी बनू शकतात असं मला वाटतं. 

पण काम करताना स्त्री सहकाऱ्यांबरोबर विनाकारण स्पर्श किंवा नजर वाईट ठेवणं हे निषेधार्ह आहे आणि तशा वृत्ती या जागच्या जागी ठेचाव्या हे माझं मत आहे. सुदैवाने आतापर्यंत मला असा अनुभव आतापावेतो आला नाही. (नुकताच एका कॉन्ट्रॅक्ट वरील माणसाचं आम्हाला तसं वागणं वाटलं. आम्ही दुसऱ्या सेकंदाला त्याला घरी पाठवलं). 

जागतिकीकरणाचा आपण भाग आहोतच आणि उद्या जर त्याचा आवाका वाढला तर त्यासाठी एक सशक्त समाज बनवणं ही काळाची गरज असणार आहे, आणि लैंगिक समानता हा अशा प्रोग्रेसिव्ह समाजाचा मोठा गुण आहे.