आमची मुंबई

आज फार दिवसांनी मुंबई चे जीवन परत अनुभवले. १९९४-२००२   मुंबईला आठवड्यात २-३ वेळा यायचो. त्यात २००० पर्यंत माझा पुणे मुंबई पास होता आणी मुंबई मधे फिरण्याची मदार लोकल, रिक्षा, बस, टॅक्सी आणि पायी चालणे याच्यावर असायची. दादर, ठाणे, कांदिवली, LBS रोड, साकीनाका, मरोळ असा बेफाम संचार असायचा . त्या काळात स्टेशनच्या विविध बल्लवानी या पोटाची भूक भागवली आहे. दादर वेस्टला पंपाचा वापर करून ताक घुसळले जायचं आणि पाइपमधून वेगानी सोडले असायचं. फारच भारी दिसायचं ते दृश्य. मी आपसूकपणे खेचला जायचो त्या स्टॅालवर, आणि २-३ ग्लास रिचवूनच बाहेर पडायचो. दिवसभर काम करून थकलेला मी डेक्कनच्या पासहोल्डरच्या डब्यात लागलीच झोपून जायचो. डब्याला दोन अक्षरी नाव (बहुधा चीना) असलेला वेटर होता. तो माझ्यावर फारच लळा लावून होता. कर्जत आलं की मला उठवायचा, माझं आवडतं आॅम्लेट आणायचा आणि मग चहा. काही वर्षांपूर्वी तो रिटायर झाल्याची बातमी वाचली. उगाचच सैरभैर झालो होतो. २००० ला मी सॅंट्रो घेतली, आणि एक्सप्रेस हायवे पण चालू झाला, आणि माझं रूटीन सुटलं.

आणि आज पुन्हा तेच अनुभव जवळपास १३ वर्षानी. चांदिवलीला रिक्शा पकडली अंधेरी स्टेशनसाठी. हो! त्याच भैयाची, राज ठाकरे ज्यांची धुलाई करतात तोच भैया. मुंबईकरांचं माहिती नाही, पण मला तर ही जमात ईमानदारच भेटली आहे. आणि आमच्या पुण्याच्या मराठी रिक्शावाल्यांच्या पार्श्वभूमीवर तर फारच भारी. तोच परिचयाचा साकी विहार रोड, सीप्झ, मरोळ, आणि अंधेरी स्टेशन. आणि तीच लोकलची तिकीटाबारी. तशीच लगबग, तशीच घालमेल. फर्स्ट क्लासला लाईन नव्हती, मोह झाला होता तिकीट काढायचा. पण आवरलं, म्हंटलं आजचा दिवस तोच १३ वर्षापूर्वीचा. बॅग सांभाळत आलो प्लॅटफाॅर्मवर. मग आली मुंबईची शान, डार्लिंग, जीवनरेखा, चर्चगेट फास्ट. धक्काबुक्की, पाकिट जाण्याची चिंता, गर्दीतून लोकांची मदत घेत बॅग रॅकवर.

तोच घामाचा वास, तीन जणांच्या सीटवर बूड वाकडं करून चौथ्याचं बसणं. त्या गर्दीमधे "ते प्रेमी यूगुल'. आजूबाजूंच्या लोकांची पर्वा न करता त्यांचं एकमेकांच्या डोळ्यात बघून बोलणं. बाहूचा तट करून तिला अनाहूताचा स्पर्श होऊ नये म्हणून त्याची धडपड. दादरला लोकांच्या लोंढ्यानीच बाहेर फेकली गेलेली लोकं. आणि त्यानंतर लोकलच्या छोट्या विश्वात आलेलं रितेपण. खिडकीची जागा, आणि वेगामुळे घामेजलेल्या अंगावर आलेली वार्याची झूळूक. गॅझेटच्या जमान्यातसुद्धा महाराष्ट्र टाईम्सला चतुर्थांश  फोल्ड करून वाचणारी माणसं.

सेंट्रलला उतरलो, आणि मेनला आलो. मुंबई पोलिसबरोबर सलामी, आणि समोर माझं दुसरं प्रेम, राजधानी (पहिलं डेक्कन) . थकलेल्या शरीराला  डब्यातल्या थंड वातावरणांनं जरा हायसं वाटलं.

बरोबर ४:४० ला राजधानी हलली, आणि मी नोस्टाल्जिक होत मावळत्या सूर्याच्या साक्षीने भारताच्या आर्थिक राजधानीला निरोप देता झालो, ते राजनैतिक राजधानीला भेट देण्यासाठी.