मध्ये काही दिवस काही पोस्ट टाकल्या अन खूप जणांना स्पिंडलबद्दल कुतूहल निर्माण झाले. विचारलं "हि काय भानगड आहे बुवा" तेव्हा आजची पोस्ट स्पिंडल बद्दल. थोडी टेक्निकल. कदाचित बोर होईल. आधीच वैधानिक इशारा.
अगदी सोप्या शब्दात "any part which rotates around its own axis can be called as spindle. It becomes more relevant if it is cylindrical in cross section i.e. shaft." पुस्तकी व्याख्या वेगळी असेल. पण मला जी वाटली व्यवहाराची भाषा. आता मग स्पिंडल कुठेही असू शकतो. कारमध्ये, सायकल, गियर बॉक्स एवढंच काय पण नळात पण स्पिंडल असतो. टेक्सटाईल स्पिंडल तर फ़ेमस आहे. तर मग ज्या स्पिंडलच्या गिरकीमुळे मी गिरक्या घेतो (संतोष शेलार) ते काय आहे. तर सांगतो:
कोणताही पार्ट बनवायचा म्हणजे त्याला मशिनिंग करून बनवावे लागते. म्हणजे थोडक्यात round बार किंवा चौकोनी ठोकळा किंवा for that matter कुठल्याही भौमितीय आकारा मधला लोखंडाचा पीस घेतला (आता इथे वापरले जाणारे वेगवेगळे धातू आहेत. तूर्तास आपण लोखंड समजू. ज्याचा वापर कमी झाला आहे पण तरीही तेच सगळ्यात जास्त वापरले जाणारे) तर पाहिजे नसलेले मटेरियल आपण मशिनिंग करून काढतो. आता हे काम करण्यासाठी CNC मशिन्स असतात. ज्याला turning center आणि मशिनिंग सेंटर म्हणतात. यातला आपण मशिनिंग सेंटर प्रकार घेऊ. तर स्पिंडल म्हणजे heart ऑफ मशीन. म्हणजे स्पिंडल च्या पुढे टूल पकडलं जातं आणि त्याला rpm देतात आणि मटेरियल कट केले जाते.
थोडक्यात आपल्या दैनंदिन जीवनातील कोणतंही व्हेइकल आणि त्याचे पार्टस आणि बाकी मेकँनिकल काम्पोनन्टस बनवताना CNC मशीन्स लागतात. आणि मेटल कटिंग मशीन आली की स्पिंडल आलाच. पुढे हेच application Wood working (फर्नीचर), PCB इंडस्ट्री, ग्लास mfg, dental applications याठिकाणी मोठ्या प्रमाणात वापरले गेले आहे. त्यामुळे यात ही स्पिंडल आलाच.
हा स्पिंडल म्हणजे १५-२० पार्ट मिळून असेम्ब्ली असते. त्यात सगळ्यात महत्वाचा पार्ट म्हणजे बेअरिंग. ह्या बेअरिंग ला stipulated लाइफ असतं. म्हणजे काही ठराविक तासाने बेअरिंग खराब होतात. (१००००-१२००० working hours. साधारण ४-५ वर्ष.) आणि त्या बेअरिंग खराब झाला कि स्पिंडल आमच्याकडे येतात. रिपेयर करायला. (थोडक्यात आमचं पोटा पाण्याचं त्यामुळे भागतं). कधी मशीन्स वर accident होतात. त्याने पण स्पिंडल खराब होतात. बेअरिंग replacement शिवाय बरीच कामं असतात, पण ते इथं explain करणं फार किचकटीचं होईल.
आता हे आमच्याकडे का? तर ह्या मशिन्स इम्पोर्टेड असतात. जर्मनी, जपान, तैवान, USA ह्या देशातून मशिन्स येतात. आणि त्याचा स्पिंडल रिपेयर करायचा म्हणजे तो परत त्या देशात पाठवावा लागतो. कारण तो रिपेयर करायचे स्किल इथे फार कमी लोकांकडे आहे. बाहेरच्या देशात स्पिंडल पाठवणे आणि तो रिपेयर करून आणणे हे दिव्य काम आहे. Thanks to Indian Customs. वेळ प्रचंड लागतो. आणि परत कॉस्ट. हि गोरी मंडळी पार धुलाई करतात हो. आणि त्यामुळे आमची चलती. साधारण पणे OEM पेक्षा आम्ही १/४ th कॉस्ट मध्ये काम करतो. म्हणजे एक ठोकताळा. हे १/१० ते १/२ पर्यंत बदलू शकते.
आणि मुख्य म्हणजे त्याला लागणारे इन्फ्रास्ट्रक्चर उभे करणे हे फार किचकट आहे. आणि मुख्य म्हणजे कॅपिटल intensive आहे. आम्ही सुद्धा गेली १२ वर्ष हे उभं करतोय पण पूर्ण international standards च्या ५०% उभं केलं असेल, आता पर्यंत.
अगदी थोडक्यात सांगायचं तर मशीन म्हणजे माणसाचा देह समजला तर हृदयाला जे जे करावं लागतं ते आम्हाला या क्षेत्रात करावं लागतं. फक्त cardiologist इतके आम्ही श्रीमंत नसतो. (कारण Cardiologist माणसाला जिवंत ठेवून हृदयावर काम करत असतात. आमच्या केस मध्ये मशीन बंद असते).
याउपर कुणाला माहिती हवी असल्यास rmandlik87@gmail.com यावर विचारणे. माहिती दिली जाईल. (मोफत). कुणाला अजून इंटरेस्ट असेल तर पुण्याला या, यथाशक्ती, यथा बुद्धी सांगेल.
आता इतक सांगितलंच आहे तर अजून सही. आमच्या इंडस्ट्री बद्दल.
आम्ही मशीन टूल इंडस्ट्री ला represent करतो. थोडक्यात मदर इंडस्ट्री. आज make in India चा बराच बोलबाला
चालू आहे. त्या प्रोजेक्ट ला यशस्वी करण्यामध्ये मशीन टूल इंडस्ट्री चा सिंहाचा वाटा असेल याबाबत शंका नाही. मशीन टूल इंडस्ट्री ला स्कोप हि खूप आहे. आपल्या देशाच्या मानाने इंडस्ट्री चा साईझ लहानच आहे. ५००० कोटी ची अख्या देशाची इंडस्ट्री. जगात ५००० कोटी पेक्षा जास्त उलाढाल असणार्या किमान १५ कंपन्या आहेत. आणि सध्या भारतात लागणाऱ्या मशिन्सच्या ७०% मशिन्स बाहेरून येतात. म्हणजे तुमच्या लक्षात येईल किती प्रचंड स्कोप आहे ते. थोडक्यात यंग इंजिनियर्स जे हे वाचत आहेत, त्यांनी मशीन टूल इंडस्ट्री हा एक करियर ऑप्शन जरूर ठेवावा. कष्ट भरपूर करण्याची तयारी हवी. पण जर creativity चा आनंद लुटायचा असेल तर Mechanical आणि Electronics इंजिनियर्स खुप enjoy करू शकतील. IMTMA नावाची असोसिएशन आहे. ते या इंडस्ट्रीला लागणारे खुप कोर्सेस कंडक्ट करतात, बंगलोरला. यामुळे industry compatible engineers तयार होतात.
पधारो मारो industry.
अगदी सोप्या शब्दात "any part which rotates around its own axis can be called as spindle. It becomes more relevant if it is cylindrical in cross section i.e. shaft." पुस्तकी व्याख्या वेगळी असेल. पण मला जी वाटली व्यवहाराची भाषा. आता मग स्पिंडल कुठेही असू शकतो. कारमध्ये, सायकल, गियर बॉक्स एवढंच काय पण नळात पण स्पिंडल असतो. टेक्सटाईल स्पिंडल तर फ़ेमस आहे. तर मग ज्या स्पिंडलच्या गिरकीमुळे मी गिरक्या घेतो (संतोष शेलार) ते काय आहे. तर सांगतो:
कोणताही पार्ट बनवायचा म्हणजे त्याला मशिनिंग करून बनवावे लागते. म्हणजे थोडक्यात round बार किंवा चौकोनी ठोकळा किंवा for that matter कुठल्याही भौमितीय आकारा मधला लोखंडाचा पीस घेतला (आता इथे वापरले जाणारे वेगवेगळे धातू आहेत. तूर्तास आपण लोखंड समजू. ज्याचा वापर कमी झाला आहे पण तरीही तेच सगळ्यात जास्त वापरले जाणारे) तर पाहिजे नसलेले मटेरियल आपण मशिनिंग करून काढतो. आता हे काम करण्यासाठी CNC मशिन्स असतात. ज्याला turning center आणि मशिनिंग सेंटर म्हणतात. यातला आपण मशिनिंग सेंटर प्रकार घेऊ. तर स्पिंडल म्हणजे heart ऑफ मशीन. म्हणजे स्पिंडल च्या पुढे टूल पकडलं जातं आणि त्याला rpm देतात आणि मटेरियल कट केले जाते.
थोडक्यात आपल्या दैनंदिन जीवनातील कोणतंही व्हेइकल आणि त्याचे पार्टस आणि बाकी मेकँनिकल काम्पोनन्टस बनवताना CNC मशीन्स लागतात. आणि मेटल कटिंग मशीन आली की स्पिंडल आलाच. पुढे हेच application Wood working (फर्नीचर), PCB इंडस्ट्री, ग्लास mfg, dental applications याठिकाणी मोठ्या प्रमाणात वापरले गेले आहे. त्यामुळे यात ही स्पिंडल आलाच.
हा स्पिंडल म्हणजे १५-२० पार्ट मिळून असेम्ब्ली असते. त्यात सगळ्यात महत्वाचा पार्ट म्हणजे बेअरिंग. ह्या बेअरिंग ला stipulated लाइफ असतं. म्हणजे काही ठराविक तासाने बेअरिंग खराब होतात. (१००००-१२००० working hours. साधारण ४-५ वर्ष.) आणि त्या बेअरिंग खराब झाला कि स्पिंडल आमच्याकडे येतात. रिपेयर करायला. (थोडक्यात आमचं पोटा पाण्याचं त्यामुळे भागतं). कधी मशीन्स वर accident होतात. त्याने पण स्पिंडल खराब होतात. बेअरिंग replacement शिवाय बरीच कामं असतात, पण ते इथं explain करणं फार किचकटीचं होईल.
आता हे आमच्याकडे का? तर ह्या मशिन्स इम्पोर्टेड असतात. जर्मनी, जपान, तैवान, USA ह्या देशातून मशिन्स येतात. आणि त्याचा स्पिंडल रिपेयर करायचा म्हणजे तो परत त्या देशात पाठवावा लागतो. कारण तो रिपेयर करायचे स्किल इथे फार कमी लोकांकडे आहे. बाहेरच्या देशात स्पिंडल पाठवणे आणि तो रिपेयर करून आणणे हे दिव्य काम आहे. Thanks to Indian Customs. वेळ प्रचंड लागतो. आणि परत कॉस्ट. हि गोरी मंडळी पार धुलाई करतात हो. आणि त्यामुळे आमची चलती. साधारण पणे OEM पेक्षा आम्ही १/४ th कॉस्ट मध्ये काम करतो. म्हणजे एक ठोकताळा. हे १/१० ते १/२ पर्यंत बदलू शकते.
आणि मुख्य म्हणजे त्याला लागणारे इन्फ्रास्ट्रक्चर उभे करणे हे फार किचकट आहे. आणि मुख्य म्हणजे कॅपिटल intensive आहे. आम्ही सुद्धा गेली १२ वर्ष हे उभं करतोय पण पूर्ण international standards च्या ५०% उभं केलं असेल, आता पर्यंत.
अगदी थोडक्यात सांगायचं तर मशीन म्हणजे माणसाचा देह समजला तर हृदयाला जे जे करावं लागतं ते आम्हाला या क्षेत्रात करावं लागतं. फक्त cardiologist इतके आम्ही श्रीमंत नसतो. (कारण Cardiologist माणसाला जिवंत ठेवून हृदयावर काम करत असतात. आमच्या केस मध्ये मशीन बंद असते).
याउपर कुणाला माहिती हवी असल्यास rmandlik87@gmail.com यावर विचारणे. माहिती दिली जाईल. (मोफत). कुणाला अजून इंटरेस्ट असेल तर पुण्याला या, यथाशक्ती, यथा बुद्धी सांगेल.
आता इतक सांगितलंच आहे तर अजून सही. आमच्या इंडस्ट्री बद्दल.
आम्ही मशीन टूल इंडस्ट्री ला represent करतो. थोडक्यात मदर इंडस्ट्री. आज make in India चा बराच बोलबाला
चालू आहे. त्या प्रोजेक्ट ला यशस्वी करण्यामध्ये मशीन टूल इंडस्ट्री चा सिंहाचा वाटा असेल याबाबत शंका नाही. मशीन टूल इंडस्ट्री ला स्कोप हि खूप आहे. आपल्या देशाच्या मानाने इंडस्ट्री चा साईझ लहानच आहे. ५००० कोटी ची अख्या देशाची इंडस्ट्री. जगात ५००० कोटी पेक्षा जास्त उलाढाल असणार्या किमान १५ कंपन्या आहेत. आणि सध्या भारतात लागणाऱ्या मशिन्सच्या ७०% मशिन्स बाहेरून येतात. म्हणजे तुमच्या लक्षात येईल किती प्रचंड स्कोप आहे ते. थोडक्यात यंग इंजिनियर्स जे हे वाचत आहेत, त्यांनी मशीन टूल इंडस्ट्री हा एक करियर ऑप्शन जरूर ठेवावा. कष्ट भरपूर करण्याची तयारी हवी. पण जर creativity चा आनंद लुटायचा असेल तर Mechanical आणि Electronics इंजिनियर्स खुप enjoy करू शकतील. IMTMA नावाची असोसिएशन आहे. ते या इंडस्ट्रीला लागणारे खुप कोर्सेस कंडक्ट करतात, बंगलोरला. यामुळे industry compatible engineers तयार होतात.
पधारो मारो industry.
No comments:
Post a Comment