Tuesday, 11 May 2021

मेडिकल जुगाड

आमच्या इंजिनियरिंग मध्ये काही प्रोसेस चा आम्हाला अंगीकार करावा लागतो की ज्या प्रासंगिक असतात. ती प्रोसेस वापरून आम्ही तो विशिष्ट प्रश्न सोडवतो सुद्धा. हा प्रश्न आम्हाला पुन्हा पुन्हा जेव्हा दिसतो, तेव्हा त्याचं उत्तर म्हणून  त्याची एस ओ पी (स्टॅंडर्ड ऑपरेटिंग प्रोसिजर) बनवावी लागते की ज्यामुळे जेव्हा कधी ते प्रॉब्लेम स्टेटमेंट पुढे आलं तेव्हा त्याचं उत्तर म्हणून ती एस ओ पी आम्ही वापरतो. 

जर आम्ही प्रासंगिक सोल्युशन काढलं तर त्याला आपण जुगाड म्हणतो. आणि जर त्याची एस ओ पी बनवली तर ते कायम स्वरूपी उत्तर बनतं. 

आपण असे जुगाड अनेक बघितले आहेत ज्याला भरपूर प्रसिद्धी मिळाली आहे. तो कोण पिल्लई होता ज्याने कुठली पानं टाकून पेट्रोल ला रिप्लेसमेंट म्हणून क्लेम केलं होतं. अख्ख्या भारताला येडं केलं होतं. भारतात असे अनेक प्रॉडक्टस बनतात जे स्केलेबल होत नाहीत आणि जुगाड म्हणून राहतात.

पिल्लईच्या विरुद्ध उदाहरण ज्यांनी त्यांचं जुगाड एक सोल्युशन म्हणून सिद्ध केलं आणि ते म्हणजे पॅडमॅन  अरुणाचलम. ज्यांनी सॅनिटरी नॅपकिन या प्रकाराचा पाठपुरावाच केला नाही तर एक उत्पादन म्हणून प्रसिद्ध केलं आणि दक्षिण भारतात स्त्रियांच्या मानसिकतेत आमूलाग्र बदल केला. 

सध्या करोना काळात असे अनेक मेडिकल जुगाडू प्रसिद्ध होत आहेत. त्यातल्या त्यात अल्कोहोल चे दोन  जुगाड व्हाट्स अप च्या माध्यमातून आपल्यापर्यंत पोहोचत आहेत. त्याला रीतसर संशोधनाचा कुठलाही पुरावा नाही आहे. पाच पन्नास पेशंटवर प्रयोग करून ते सोल्युशन म्हणून द्यायचा प्रयत्न करतात. हे प्रचंड धोकादायक आहे. 

यामागे एक कारण आहे. करोना ने सर्व प्रचलित मान्यतांना धुडकावून लावलं आहे. एक वर्षापेक्षा जास्त झालं आहे पण करोना भारतात निवांत बागडतो आहे. कुठलाही मेडिकल प्रोटोकॉल हा छातीठोकपणे सांगू शकत नाही की करोना रिपोर्ट पाहून मी गॅरंटी देऊ शकतो की मी याला या प्रोटोकॉल ने बरं करेन. आणि त्यामुळेच या "वन टाइम सोल्युशन" ला काहीकाळ प्रसिद्धी मिळते आणि नंतर ते कुठल्या तरी क्लाउड वर जाऊन स्क्रॅप होतं. 

त्यामुळे असल्या कोणत्याही व्हाट्स अप मेसेज च्या नादी लागून जीव धोक्यात टाकू नका. कारण या उपचारांची सॅम्पल साईझ आणि काळ हा फार छोटा आहे. त्याचं व्यवस्थित डॉक्युमेंटेशन नाही आहे. आधी पेशंटची परिस्थिती काय होती आणि नंतर काय झाली याची माहिती ही कुठल्या संस्थेत सबमिट झाली नाही आहे. त्या मेसेजवर आहे म्हणून त्यावर विश्वास ठेवणं हे चुकीचं आहे. आमच्या इंजिनियरिंग मध्ये या जुगाड मुळे कुणाच्या जीवाचा खेळ करत नाही. केला तरी अगदीच अपवादात्मक. पण इथे लोकांच्या जीवाशी खेळ आहे. त्यामुळे धोका गंभीर आहे. 

योग्य डॉक्टर्स चा सल्ला घ्या, सोशल मीडिया च्या एखाद्या पोस्टवरून कुठलेही आडाखे बांधू नका आणि त्या वर आंधळा विश्वास ठेवू नका, सांख्यिकी शास्त्रावर विश्वास ठेवा, कोणत्या प्रोटोकॉल ने जास्त लोक बरे होत आहेत त्याची माहिती घ्या आणि लॉजिकल विचार करा. 

तळटीप: माझे सासू सासरे हे योगप्रविण आहेत आणि निगडी प्राधिकरण मध्ये योग शिकवतात, मेव्हणी डॉ क्षितिजा जुजम ही आयुर्वेदिक डॉक्टर आहे आणि योग विशारद आहे. तिचं क्षितिज योग सेंटर हे आमच्या भागातील एक प्रसिद्ध योग प्रशिक्षण केंद्र आहे. माझी बायको ही एम डी पॅथॉलॉजिस्ट आहे आणि ती गेले पंचवीस वर्षे स्वतःची लॅब चालवते. मी स्वतः क्षितिजा कडून आणि काही आयुर्वेदिक डॉक्टर मित्रांकडून योग्य ती आयुर्वेदिक औषधे घेतो तसेच योग शिकलो आहे. प्राणायाम, वाफ घेणे, जलनेती हे ही मला चांगलं जमतं. वैभवीचे मित्र आणि मैत्रिणी हे त्यांच्या क्षेत्रातील माहीर ऍलोपॅथिक डॉक्टर्स आहेत. माझी स्वतःच्या दोन अँजिओप्लास्टी, वडिलांचे कँसर प्रकरण, आणि हे चालू करोना प्रकरण याचा मी कुठल्या पॅथी ने काय फायदा होतो याचे ठोकताळे बांधले आहेत. ते ठोकताळेच आहेत, दावे नाही आहेत. कारण मी इंजिनियर आहे, मेडिकल प्रोफेशनल नाही याची मला पूर्ण जाणीव आहे. त्यामुळे कुणी या दोन पॅथीवरून माझी शाळा घेण्याची शक्यता आहे म्हणून आधीच सांगून टाकलं.

योग ला मी योगा म्हणत नाही, हे लक्षात आलं का तुमच्या? 

No comments:

Post a Comment