रात्र काळी

ते गाणं कधी ऐकलं ते आठवत नाही, पण बहुधा ९२-९३ वगैरे असेल. अशोक हांडेंचा मंगलगाणी दंगलगाणी असावा. ऐकल्या सरशी ते इतकं आवडलं गाणं की ज्याचं नाव ते. बरं पूर्ण गाणं कोरस मध्ये. ज्यांनी लिहिलं त्यांचं नाव माहित नाही, ज्यांनी गायलं ते हि प्रसिद्ध नाहीत, ज्यांनी संगीतबद्ध केलं त्यांचा पत्ता नाही. बरं गाण्याचा अर्थ शोधावा तर तो ही कळेना. पण......

पण तरीही या गाण्याची सादगी आपल्याला अक्षरश: स्तिमित करून जाते. यात खूप आलापी नाही, पण जे हलके मुरके आहेत त्यांनी गाण्याची नजाकत वाढवली जाते. इथे नक्कीच गाण्याचा अभ्यास असणारे बरेच जण आहेत, त्यांनी याचा अर्थ सांगावा अन हे गाणं कशावर बेतलं आहे ते पण सांगावं. मी तर हे गाणं काळ्या रंगाची महती सांगणारं आहे असं समजून माझ्या रंगावर खुश आहे. या गाण्यातले शब्द अगदी मस्त निवडले आहेत. कानामध्ये ते गुदगुल्या करतात. अत्यंत कमी ऑर्केसट्रेशन मध्ये सुरेल वादनातलं हे गाणं मनाला भुरळ पाडत राहतं, मोहवत राहतं. एकदा ऐकलं की दिवसभर याची चाल मनात गुंजत राहते.

चार एक महिन्यातून हे गाणं ऐकलं की मी साधारणपणे २० एक वेळा वाजवतो. कट्यार ची गाणी ऐकल्यापासून आमच्या बारक्याला मराठी गाणी आवडायला लागली आहेत. त्यालाही ऐकवलं, तो ही येडा झाला.

रात्र काळी, घागर काळी ।
यमुना जळें ही काळीं वो माय ॥१॥

बुन्थ काळी, बिलवर काळी ।
गळा मोती एकावळी काळी वो माय ॥२॥

मी काळी, कांचोळी काळी ।
कांस कासौळे ते काळीं वो माय ॥३॥

एकली पाण्याला नव जाय साजणी ।
सवें पाठवा मूर्ति सांवळी वो माय ॥४॥

विष्णुदास नाम्याची स्वामिनी काळी ।
कृष्णमूर्ति बहू काळी वो माय ॥५॥