सेटको स्पिंडल ही भारतातली मशिनिंग सेंटर स्पिंडल , टर्निंग सेंटर स्पिंडल , ग्राइंडिंग स्पिंडल, पीसीबी स्पिंडल यांची दुरुस्ती आणि देखभाल करणारी अग्रगण्य कंपनी आहे. कंपनी पुणे स्थित आहे आणि तिची एक शाखा चेन्नई मध्ये आहे.
नजीकच्या काळात मशिनिंग सेंटर हा मशीनचा प्रकार इंडस्ट्री मध्ये खूप मोठ्या प्रमाणावर आल्या. त्याला काही कारणं आहेत. ती कारणं आपण दुसऱ्या लेखात पाहू.
या सगळ्या प्रकारच्या स्पिंडल्स मध्ये मशिनिंग सेंटर चे स्पिंडल हे दुरुस्ती आणि देखभालीसाठी अवघड असतात. आणि खरं सांगायचं तर त्यांचं गुणोत्तर प्रमाण ही जास्त आहे. मशिनिंग सेंटर मध्ये स्पिंडल हा काही फीड रेट ने हलत असतो. त्यामुळे या स्पिंडल चं वजन हा मशीन डिझाईन मध्ये कळीचा मुद्दा आहे. फॅक्टर ऑफ सेफ्टी हा स्पिंडल डिझाईन करताना कमीत कमी ठेवावा लागतो. कदाचित यामुळे हे स्पिंडल डिझाईन स्पेसिफिकेशन च्या बाहेर चालवले किंवा मशीन वर जर ऍक्सिडंट झाला तर ते लवकर खराब होतात. आणि त्यामुळेच ते दुरुस्तीसाठी खूप वेळा येतात.
या स्पिंडल चे ढोबळ मानाने चार प्रकार आहेत. पहिला बेल्ट ड्रिव्हन स्पिंडल, दुसरा डायरेक्ट ड्राइव्ह, तिसरा गिअर ड्रिव्हन आणि चौथा बिल्ट इन मोटर स्पिंडल. तांत्रिक दृष्ट्या हे बिल्ट इन मोटर किंवा त्याला मोटराइज्ड वा हाय फ्रिक्वेन्सी स्पिंडल असेही संबोधतात. हे रिपेयर करण्यासाठी स्किल ची गरज असतेच आणि त्या बरोबर एका मोठ्या सुविधा पूर्ण अशा टेस्टिंगची गरज असते. सेटको इंडिया कडे या सगळ्या अदयावत सुविधा आहेत.
हे स्पिंडल साधारणपणे मशीन उत्पादक बनवतात. या व्यतिरिक्त जागतिक स्तरावर काही स्पिंडल उत्पादक पण आहेत. केसलर नावाची अशीच एक जर्मनी ची अग्रगण्य कंपनी आहे. त्यांचे स्पिंडल हे अनेक मशीन उत्पादक वापरत असतात. असाच एक केसलर चा आमच्या कंपनीत दुरुस्तीसाठी आला होता. तर त्यामध्ये प्रॉब्लेम काय होते आणि तो आम्ही कसा रिपेयर केला याची माहिती देत आहे.
हा केसलर चा स्पिंडल एका मोठ्या इंजिनियरिंग कंपनी मध्ये टायटन नावाच्या मशीनवर कार्यान्वित आहे. टायटन कंपनी डबल कॉलम व्ही एम सी बनवण्यात अग्रेसर कंपनी आहे. ह्या मशीन वर जॉब सेटिंग होत असताना स्पिंडल टूल होल्डर सकट जॉब ला धडकला. हा अपघात इतका जबर होता की त्यामुळे स्पिंडल चा मेन शाफ्ट, ज्याला BT 50 टेपर आहे, त्याला क्रॅक्स तयार झाले. एकदा स्पिंडल शाफ्ट मध्ये क्रॅक्स आल्या की स्पिंडल वापरण्या योग्य राहत नाही. याचं कारण असं की स्पिंडल टेपर मध्ये टूल होल्डर पकडल्यावर TIR टॉलरन्स मध्ये येत नाही आणि त्यामुळे प्रॉडक्ट क्वालिटी खराब होते. बरं, या मशीन टूल कंपन्यांचा आफ्टर सेल्स रेव्हेन्यू वर फार भिस्त असते. त्यामुळे तो शाफ्ट हा त्यांच्या कडूनच घ्यावा लागतो. पण त्याचा लीड टाइम जास्त आणि किंमत पण तगडी असते. त्यामुळे टायटन कडून हा स्पिंडल रिपेयर करणं हे कस्टमर साठी दुरापास्त होतं. मग त्या कस्टमर ने तो स्पिंडल दुरुस्त करण्यासाठी आमच्या कडे पाठवला.
स्पिंडल आमच्याकडे आल्यानंतर आम्ही तो पूर्ण डिसमँटल केला. आणि तो क्रॅक गेलेला शाफ्ट व्यवस्थित चेक केला. हे करताना आमच्या असं लक्षात आलं की आपण हा शाफ्ट इथे भारतात आमच्या कंपनीत नक्कीच बनवू शकतो. कस्टमर ला आम्ही आमचा प्रस्ताव पाठवला. कस्टमर चे मेंटेनन्स चे लोकं आमच्या कंपनीत व्हिजिट ला आले, त्यांनी आमची तांत्रिक बाजू बघितली. आम्ही तो स्पिंडल शाफ्ट कोणत्या पद्धतीने बनवू शकतो यावर चर्चा झाली.
आम्ही त्यांच्या सगळ्या शंकांचं समाधान केल्यानंतर त्यांनीही आमच्या क्षमतेवर विश्वास ठेवला आणि पुढे काम करण्यास सांगितले.
सगळ्यात पहिले आम्ही त्या स्पिंडल शाफ्ट चं अतिशय व्यवस्थित ड्रॉईंग बनवलं. हा शाफ्ट आहे तसा बनवणं हे अत्यंत गरजेचं होतं कारण तसं झालं तरच त्याची असेम्ब्ली फिटमेन्ट बरोबर होणार होती. आमच्या इतक्या वर्षाच्या अनुभवावरून आम्ही त्याचं मटेरियल सिलेक्शन केलं (SAE 8620) आणि मग प्रोसेसचा फ्लो चार्ट बनवला. टर्निंग, मिलिंग, त्या नंतर हिट ट्रीटमेंट, रफ ग्राइंडिंग, थ्रेड ग्राइंडिंग अँड सरते शेवटी फिनिश ग्राइंडिंग अशी प्रोसेस ठरवली.
हा शाफ्ट बनवत असताना त्या स्पिंडल साठी लागणाऱ्या बेअरिंग विकत घेण्याची प्रोसेस चालू केली. प्रिसिजन स्पिंडल चं हे एक वैशिष्ट्य आहे की शाफ्ट वरून बेअरिंग काढल्या की त्या बदलाव्या लागतात. अशा प्रकारच्या स्पिंडल मध्ये बहुतेकवेळा प्रिसिजन अँग्युलर कॉन्टॅक्ट बेअरिंग वापरतात. ह्या स्पिंडल मध्येही त्याच प्रकारच्या बेअरिंग वापरल्या होत्या. आव्हान हे होतं की या स्पेशल बेअरिंग होत्या आणि त्यात सिरॅमिक बॉल वापरले होते. स्टॅंडर्ड बेअरिंग मध्ये स्टील बॉल वापरले जातात. ह्या बेअरिंग चे उत्पादक FAG ही जगप्रसिद्ध कंपनी होती. शोध घेतला असता या बेअरिंग भारतात मिळणं शक्य नव्हतं. मग आम्ही परदेशात आमचे जे सोर्सेस आहेत त्यांच्या कडे चौकशी केली. अथक प्रयत्नानंतर आम्हाला ती बेअरिंग फ्रांस मध्ये मिळाली.
या दरम्यान आम्ही शाफ्ट पण बनवला. या शाफ्ट उत्पादनाच्या प्रकारात स्पिंडल चा ड्रॉ बार फिट होणं हे फार महत्वाचं होतं. पण डिझाईन स्टेज ला आम्ही काळजीपूर्वक काम केल्यामुळे ती असेम्ब्ली अगदी व्यवस्थित झाली.
हे सगळं झाल्यावर मग आम्ही पूर्ण स्पिंडल ची असेम्ब्ली आम्ही आमच्या वातानुकूलित स्पिंडल रूम मध्ये पूर्ण केली. ह्या सगळ्या प्रोसेस मध्ये, आम्ही जरी शाफ्ट नवीन बनवला तरी त्याची कुठेही आडकाठी आली नाही.
पूर्ण स्पिंडल ची आम्ही असेम्ब्ली केल्यावर त्याची टेस्टिंग प्रोसिजर आहे त्यात आम्ही स्टॅटिक आणि डायनॅमिक अशा टेस्ट करतो. स्टॅटिक टेस्टिंग मध्ये स्पिंडल टेपर चं ब्ल्यू मॅचिंग, मँड्रेल वर स्पिंडल फेस पासून ३०० मम वर रन आऊट, क्लॅम्पिंग फोर्स या गोष्टी चेक केल्या जातात. तर डायनॅमिक टेस्टिंग मध्ये आमच्या अदयावत टेस्टिंग रूम मध्ये हा स्पिंडल त्याच्या पूर्ण क्षमतेइतका फिरवला जातो. त्या वेळेला त्याचं व्हायब्रेशन, तापमानातील वाढ हे सगळं चेक करून साधारणपणे ४ ते ६ तासाच्या ट्रायल नंतर आम्ही हा स्पिंडल कस्टमर कडे पाठवला.
हा स्पिंडल भारतात रिपेयर केल्याचे काही फायदे:
१. सगळ्यात आधी कस्टमर च्या मनात विश्वास तयार झाला की अशा पद्धतीचं काम भारतात आंतरराष्ट्रीय गुणवत्तेनुसार केलं जातं.
२. आम्ही जर हा स्पिंडल इथे रिपेयर केला नसता तर तो कस्टमर ला परदेशात पाठवावा लागला असता. आणि हे काम प्रचंड वेळ खाऊ होतं. आम्ही जे काम १५ दिवसात केलं ते करायला कदाचित २ महिने लागले असते.
३. स्पिंडल शाफ्ट आपण भारतात तयार केल्यामुळे कस्टमर ची पैशांची बचत झाली. मार्केट च्या माहितीप्रमाणे आम्ही हे काम परदेशीय रिपेयर पेक्षा २५% किमतीत केलं.
नजीकच्या काळात मशिनिंग सेंटर हा मशीनचा प्रकार इंडस्ट्री मध्ये खूप मोठ्या प्रमाणावर आल्या. त्याला काही कारणं आहेत. ती कारणं आपण दुसऱ्या लेखात पाहू.
या सगळ्या प्रकारच्या स्पिंडल्स मध्ये मशिनिंग सेंटर चे स्पिंडल हे दुरुस्ती आणि देखभालीसाठी अवघड असतात. आणि खरं सांगायचं तर त्यांचं गुणोत्तर प्रमाण ही जास्त आहे. मशिनिंग सेंटर मध्ये स्पिंडल हा काही फीड रेट ने हलत असतो. त्यामुळे या स्पिंडल चं वजन हा मशीन डिझाईन मध्ये कळीचा मुद्दा आहे. फॅक्टर ऑफ सेफ्टी हा स्पिंडल डिझाईन करताना कमीत कमी ठेवावा लागतो. कदाचित यामुळे हे स्पिंडल डिझाईन स्पेसिफिकेशन च्या बाहेर चालवले किंवा मशीन वर जर ऍक्सिडंट झाला तर ते लवकर खराब होतात. आणि त्यामुळेच ते दुरुस्तीसाठी खूप वेळा येतात.
या स्पिंडल चे ढोबळ मानाने चार प्रकार आहेत. पहिला बेल्ट ड्रिव्हन स्पिंडल, दुसरा डायरेक्ट ड्राइव्ह, तिसरा गिअर ड्रिव्हन आणि चौथा बिल्ट इन मोटर स्पिंडल. तांत्रिक दृष्ट्या हे बिल्ट इन मोटर किंवा त्याला मोटराइज्ड वा हाय फ्रिक्वेन्सी स्पिंडल असेही संबोधतात. हे रिपेयर करण्यासाठी स्किल ची गरज असतेच आणि त्या बरोबर एका मोठ्या सुविधा पूर्ण अशा टेस्टिंगची गरज असते. सेटको इंडिया कडे या सगळ्या अदयावत सुविधा आहेत.
हे स्पिंडल साधारणपणे मशीन उत्पादक बनवतात. या व्यतिरिक्त जागतिक स्तरावर काही स्पिंडल उत्पादक पण आहेत. केसलर नावाची अशीच एक जर्मनी ची अग्रगण्य कंपनी आहे. त्यांचे स्पिंडल हे अनेक मशीन उत्पादक वापरत असतात. असाच एक केसलर चा आमच्या कंपनीत दुरुस्तीसाठी आला होता. तर त्यामध्ये प्रॉब्लेम काय होते आणि तो आम्ही कसा रिपेयर केला याची माहिती देत आहे.
हा केसलर चा स्पिंडल एका मोठ्या इंजिनियरिंग कंपनी मध्ये टायटन नावाच्या मशीनवर कार्यान्वित आहे. टायटन कंपनी डबल कॉलम व्ही एम सी बनवण्यात अग्रेसर कंपनी आहे. ह्या मशीन वर जॉब सेटिंग होत असताना स्पिंडल टूल होल्डर सकट जॉब ला धडकला. हा अपघात इतका जबर होता की त्यामुळे स्पिंडल चा मेन शाफ्ट, ज्याला BT 50 टेपर आहे, त्याला क्रॅक्स तयार झाले. एकदा स्पिंडल शाफ्ट मध्ये क्रॅक्स आल्या की स्पिंडल वापरण्या योग्य राहत नाही. याचं कारण असं की स्पिंडल टेपर मध्ये टूल होल्डर पकडल्यावर TIR टॉलरन्स मध्ये येत नाही आणि त्यामुळे प्रॉडक्ट क्वालिटी खराब होते. बरं, या मशीन टूल कंपन्यांचा आफ्टर सेल्स रेव्हेन्यू वर फार भिस्त असते. त्यामुळे तो शाफ्ट हा त्यांच्या कडूनच घ्यावा लागतो. पण त्याचा लीड टाइम जास्त आणि किंमत पण तगडी असते. त्यामुळे टायटन कडून हा स्पिंडल रिपेयर करणं हे कस्टमर साठी दुरापास्त होतं. मग त्या कस्टमर ने तो स्पिंडल दुरुस्त करण्यासाठी आमच्या कडे पाठवला.
स्पिंडल आमच्याकडे आल्यानंतर आम्ही तो पूर्ण डिसमँटल केला. आणि तो क्रॅक गेलेला शाफ्ट व्यवस्थित चेक केला. हे करताना आमच्या असं लक्षात आलं की आपण हा शाफ्ट इथे भारतात आमच्या कंपनीत नक्कीच बनवू शकतो. कस्टमर ला आम्ही आमचा प्रस्ताव पाठवला. कस्टमर चे मेंटेनन्स चे लोकं आमच्या कंपनीत व्हिजिट ला आले, त्यांनी आमची तांत्रिक बाजू बघितली. आम्ही तो स्पिंडल शाफ्ट कोणत्या पद्धतीने बनवू शकतो यावर चर्चा झाली.
आम्ही त्यांच्या सगळ्या शंकांचं समाधान केल्यानंतर त्यांनीही आमच्या क्षमतेवर विश्वास ठेवला आणि पुढे काम करण्यास सांगितले.
सगळ्यात पहिले आम्ही त्या स्पिंडल शाफ्ट चं अतिशय व्यवस्थित ड्रॉईंग बनवलं. हा शाफ्ट आहे तसा बनवणं हे अत्यंत गरजेचं होतं कारण तसं झालं तरच त्याची असेम्ब्ली फिटमेन्ट बरोबर होणार होती. आमच्या इतक्या वर्षाच्या अनुभवावरून आम्ही त्याचं मटेरियल सिलेक्शन केलं (SAE 8620) आणि मग प्रोसेसचा फ्लो चार्ट बनवला. टर्निंग, मिलिंग, त्या नंतर हिट ट्रीटमेंट, रफ ग्राइंडिंग, थ्रेड ग्राइंडिंग अँड सरते शेवटी फिनिश ग्राइंडिंग अशी प्रोसेस ठरवली.
हा शाफ्ट बनवत असताना त्या स्पिंडल साठी लागणाऱ्या बेअरिंग विकत घेण्याची प्रोसेस चालू केली. प्रिसिजन स्पिंडल चं हे एक वैशिष्ट्य आहे की शाफ्ट वरून बेअरिंग काढल्या की त्या बदलाव्या लागतात. अशा प्रकारच्या स्पिंडल मध्ये बहुतेकवेळा प्रिसिजन अँग्युलर कॉन्टॅक्ट बेअरिंग वापरतात. ह्या स्पिंडल मध्येही त्याच प्रकारच्या बेअरिंग वापरल्या होत्या. आव्हान हे होतं की या स्पेशल बेअरिंग होत्या आणि त्यात सिरॅमिक बॉल वापरले होते. स्टॅंडर्ड बेअरिंग मध्ये स्टील बॉल वापरले जातात. ह्या बेअरिंग चे उत्पादक FAG ही जगप्रसिद्ध कंपनी होती. शोध घेतला असता या बेअरिंग भारतात मिळणं शक्य नव्हतं. मग आम्ही परदेशात आमचे जे सोर्सेस आहेत त्यांच्या कडे चौकशी केली. अथक प्रयत्नानंतर आम्हाला ती बेअरिंग फ्रांस मध्ये मिळाली.
या दरम्यान आम्ही शाफ्ट पण बनवला. या शाफ्ट उत्पादनाच्या प्रकारात स्पिंडल चा ड्रॉ बार फिट होणं हे फार महत्वाचं होतं. पण डिझाईन स्टेज ला आम्ही काळजीपूर्वक काम केल्यामुळे ती असेम्ब्ली अगदी व्यवस्थित झाली.
हे सगळं झाल्यावर मग आम्ही पूर्ण स्पिंडल ची असेम्ब्ली आम्ही आमच्या वातानुकूलित स्पिंडल रूम मध्ये पूर्ण केली. ह्या सगळ्या प्रोसेस मध्ये, आम्ही जरी शाफ्ट नवीन बनवला तरी त्याची कुठेही आडकाठी आली नाही.
पूर्ण स्पिंडल ची आम्ही असेम्ब्ली केल्यावर त्याची टेस्टिंग प्रोसिजर आहे त्यात आम्ही स्टॅटिक आणि डायनॅमिक अशा टेस्ट करतो. स्टॅटिक टेस्टिंग मध्ये स्पिंडल टेपर चं ब्ल्यू मॅचिंग, मँड्रेल वर स्पिंडल फेस पासून ३०० मम वर रन आऊट, क्लॅम्पिंग फोर्स या गोष्टी चेक केल्या जातात. तर डायनॅमिक टेस्टिंग मध्ये आमच्या अदयावत टेस्टिंग रूम मध्ये हा स्पिंडल त्याच्या पूर्ण क्षमतेइतका फिरवला जातो. त्या वेळेला त्याचं व्हायब्रेशन, तापमानातील वाढ हे सगळं चेक करून साधारणपणे ४ ते ६ तासाच्या ट्रायल नंतर आम्ही हा स्पिंडल कस्टमर कडे पाठवला.
हा स्पिंडल भारतात रिपेयर केल्याचे काही फायदे:
१. सगळ्यात आधी कस्टमर च्या मनात विश्वास तयार झाला की अशा पद्धतीचं काम भारतात आंतरराष्ट्रीय गुणवत्तेनुसार केलं जातं.
२. आम्ही जर हा स्पिंडल इथे रिपेयर केला नसता तर तो कस्टमर ला परदेशात पाठवावा लागला असता. आणि हे काम प्रचंड वेळ खाऊ होतं. आम्ही जे काम १५ दिवसात केलं ते करायला कदाचित २ महिने लागले असते.
३. स्पिंडल शाफ्ट आपण भारतात तयार केल्यामुळे कस्टमर ची पैशांची बचत झाली. मार्केट च्या माहितीप्रमाणे आम्ही हे काम परदेशीय रिपेयर पेक्षा २५% किमतीत केलं.
No comments:
Post a Comment