मागील एक आठवडा मी एका अद्भुत वातावरणाचा साक्षीदार होतो. आमचे बिझिनेस कोच मनीष गुप्ता यांच्या एका अप्रतिम कोर्समध्ये सहभागी व्हायची मला संधी मिळाली. कोर्सचं नाव होतं माय लाईफ. हा कोर्स उत्तराखंड मध्ये मुक्तेश्वर नावाच्या डोंगराच्या पायथ्याशी सरांच्या घरीच झाला. आम्ही २२ सहभागी, सर, सरांच्या पत्नी आणि आमची एकहाती सरबराई करणारे सरांचे सत्तरीतले वडील. आणि सरबराई या शब्दाचा अर्थ जसाच्या तसा घ्यायचा. पंचवीस जणांचा सकाळचा नाश्ता, दुपारचं जेवण आणि रात्रीचं जेवण हा गृहस्थ एकट्यानं बनवायचा. (सरांची आई, मुलांची काळजी घ्यायला पुण्यात होती). जेवणासाठी लागणाऱ्या गोष्टींपैकी बऱ्याच गोष्टी अंकल त्यांच्या वीस एकर जागेवर स्वतः च पिकवतात. दुधाच्या मिठाई सकट. त्यासाठी आठ दुभत्या गाई आहेत त्यांच्याकडे.
पागल झालो आम्ही बावीस जण तिथे. वीस वर्षाच्या मुलामुलीपासून ते साठी पर्यंतचे स्त्री पुरुष तिथे सहभागी झाले होते. तिथला सूर्यास्त, नीरव शांतता, दर्याखोऱ्यातून निसर्गाचं विलोभनीय दर्शन, मुक्तेश्वरच्या डोंगरावरून हिमालयाचं दिसणारं भव्य रूप या प्रत्येकावर खरंतर स्वतंत्र लेख होतील.
एका सकाळी मी एकटाच खोल दरीत चालून आलो. भारावून परत आलो आणि आयुष्यात पहिल्यांदाच हिंदीत लिहिलं. अक्षरशः एका बैठकीत पंधरा मिनिटात सरसर उतरत गेलं. सर हिंदी भाषिक असल्यामुळे हिंदीत लिहावं वाटलं.
दहा मिनिटे इकडे तिकडे केल्यावर थोडं विचित्र वाटायला लागलं. जाणवलं की, माझं मराठी भाषेवर मनापासून प्रेम आहे. मग पटकन त्याचा मराठीत अनुवाद करून टाकला. तेव्हा कुठे शांत वाटलं.
एम जी सर, किती निष्ठुर माणूस आहात तुम्ही,
हो, हेच वाटलं आज सकाळी फिरताना
किती अस्वस्थ वाटत होतं मला
फुफुस्सात इतका सारा ऑक्सिजन भरल्यावर
बाहेर उभ्या कारचा एक्झॉस्ट चालू करता का
श्वास भरून कार्बन डाय ऑक्साईड घेईन म्हणतो
बहुतेक बरं वाटेल मग मला
आज गेलो होतो त्या खोल दरीमध्ये
मातीत पडलेले वाळके पत्ते टोचत होते हो
स्पोर्ट्स शूजच्या सोलला छेदून जात
पागल झालो आम्ही बावीस जण तिथे. वीस वर्षाच्या मुलामुलीपासून ते साठी पर्यंतचे स्त्री पुरुष तिथे सहभागी झाले होते. तिथला सूर्यास्त, नीरव शांतता, दर्याखोऱ्यातून निसर्गाचं विलोभनीय दर्शन, मुक्तेश्वरच्या डोंगरावरून हिमालयाचं दिसणारं भव्य रूप या प्रत्येकावर खरंतर स्वतंत्र लेख होतील.
एका सकाळी मी एकटाच खोल दरीत चालून आलो. भारावून परत आलो आणि आयुष्यात पहिल्यांदाच हिंदीत लिहिलं. अक्षरशः एका बैठकीत पंधरा मिनिटात सरसर उतरत गेलं. सर हिंदी भाषिक असल्यामुळे हिंदीत लिहावं वाटलं.
दहा मिनिटे इकडे तिकडे केल्यावर थोडं विचित्र वाटायला लागलं. जाणवलं की, माझं मराठी भाषेवर मनापासून प्रेम आहे. मग पटकन त्याचा मराठीत अनुवाद करून टाकला. तेव्हा कुठे शांत वाटलं.
एम जी सर, किती निष्ठुर माणूस आहात तुम्ही,
हो, हेच वाटलं आज सकाळी फिरताना
किती अस्वस्थ वाटत होतं मला
फुफुस्सात इतका सारा ऑक्सिजन भरल्यावर
बाहेर उभ्या कारचा एक्झॉस्ट चालू करता का
श्वास भरून कार्बन डाय ऑक्साईड घेईन म्हणतो
बहुतेक बरं वाटेल मग मला
आज गेलो होतो त्या खोल दरीमध्ये
मातीत पडलेले वाळके पत्ते टोचत होते हो
स्पोर्ट्स शूजच्या सोलला छेदून जात
फुलांचा एक आगळाच गंध नाकाला स्पर्शून गेला
इथे तुम्ही न उचलल्या जाणाऱ्या कचऱ्याच्या कुंडीची व्यवस्था नाही करू शकत का, एम जी सर
आणि या पक्ष्यांचे आवाज
कसं वाटतं ना कानाला ही चित्र विचित्र किलबिलाट ऐकल्यावर
कशी जगतात लोकं इथे
लाऊडस्पीकर वरून पहाटे बेसूर आवाजात आपापल्या देवाला बोलावल्याशिवाय
आश्चर्य वाटतंय मला
आश्चर्य वाटतंय मला याचंही
कुणी एक सत्तरीतला तरुण असं कसं जगू शकतो
वीस एकरात फैलावलेल्या खडकाळ जमिनीचं
वनराईत रूपांतर करत, एकहाती तिला सांभाळत
आणि वर आपल्या नातवंडांच्या वयाच्या मुलामुलींना
प्रेमभराने जेवण बनवत, तृप्तीचे ढेकर देत
आणि हे काय लावलंय तुम्ही, एम जी सर
याच्या गळ्यात पड, त्याची उराउरी भेट घे
उद्याच्या ब्रेकफास्टमध्ये बाबांना सांगून
थोडा अहंकार, जरा चिडचिड द्यायला सांगा
आम्ही सज्ज होऊ मग आमचं जीवन जगण्यासाठी
छ्या एम जी सर, हे कुठे घेऊन आलात तुम्ही आम्हाला
जिवंतपणी स्वर्गवासीच झालो आम्ही तर
किती निष्ठुर माणूस आहात तुम्ही
एम जी सर.
एम जी सर,
कैसे बेदिल इंसान हो आप
हाँ, यही लगा आज मुझे सुबह टहलते हुए
कितना अस्वस्थ लग रहा था
फेफड़ों में इतना सारा ऑक्सिजन भरने के बाद
बाहर खड़ी कार का एक्झॉस्ट चला सकते हो क्या?
साँसों में थोड़ा कार्बन डाय आक्साईड भरदूँ
आज गया था दूर वादियों में कहीं
सूखें पत्ते चुभ रहे थे मुझे
स्पोर्ट्स शूज़ के सोल को छेदते हुए
कोई फूलों की सुगंध नाक में टटोलते हुए निकल पड़ी
यहाँ कोई कचरा ले जाने वाले ट्रक की व्यवस्था नहीं कर सकते क्या, एम जी सर !
और ये आवाज़ पंछियों की
कैसा ग़लत लग रहा था कानो को ये सुरीलापन
कैसे जीते है यहाँ के लोग
लाउड्स्पीकर की बेसुरी आवाज़ में अपने अपने भगवान को ना पुकारते हुए
ताज़ुब लग रहा है मुझे
ऐसे भी जीता है कोई सत्तर साल का एक नौजवान ?
बीस एकर में फैली हुई एक बंजर ज़मीन को हरे खेती से भरकर
अपने पोते पोती की उम्र कि बच्चों को खाना परोसते हुए
आनंद पाकर ख़ुद तृप्ति की डकार लेते हुए
और ये क्या लगा दिया आपने कि इसके समा जाइए उसको अपने गले लगा लीजिए
कल के ब्रेक्फ़स्ट में पापाजी से कहके
थोड़ा अहंभाव, ज़रा चिड़चिड़ापन हमें परोसिए
तो हम तैयार हो जाएँगे रोज़मरा ज़िंदगी जीने के लिए
क्या एम जी सर
ये कहा लेकर आगये आप हमें
जीते जी आपने तो हमें स्वर्ग ही दिखा दिया
कैसे बेदिल इंसान हो आप ?
एम जी सर
No comments:
Post a Comment